Türkiye ve dünya ekonomisi, makroekonomik göstergeler, ekonomi haberleri ve analizler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu yayımladı. Rapora göre, tüketici fiyatları Haziran ayında yüzde 1,37 oranında yükselirken, yıllık enflasyon 0,36 puan azalarak yüzde 35,05 olarak gerçekleşti. Aylık bazda hizmet ve enerji grupları fiyat artışlarıyla öne çıkarken, gıda fiyatları sınırlı bir oranda geriledi.
Harvard Chan Kamu Sağlığı Fakültesi'nden Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil, küresel milli hasılanın yarısının sağlık harcamalarına gidebileceği uyarısında bulunarak, obezite ve yaşa bağlı hastalıkların artışının büyük bir sağlık ve ekonomi problemi yarattığını belirtti. Hotamışlıgil ayrıca, İş Girişim Sermayesi ile Enlila adlı yeni bir biyoteknoloji girişimini hayata geçirdiklerini duyurdu.
Morgan Stanley, Haziran enflasyon verisi sonrası Türkiye ekonomisine ilişkin analizini paylaştı. Kurum, enflasyonda düşüşün devam etmesini beklerken, TCMB'nin Temmuz ayında 250 baz puanlık ihtiyatlı bir faiz indirimiyle indirimlere başlamasını öngörüyor. Yıl sonu politika faizi beklentisi ise yüzde 36 olarak korundu.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Christine Lagarde, Euro Bölgesi'nde enflasyonun yüzde 2 hedefine ulaştığını ve fiyat istikrarını koruma kararlılığında olduklarını belirtti. Lagarde, AMB'nin mevcut faiz oranı pozisyonunun uygun konumda olduğunu vurgulayarak, bu seviyede kalmasını sağlamak için ne gerekiyorsa yapacaklarını ifade etti.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, doların son dönemdeki değer kaybının rezerv para statüsünü tehlikeye atmadığı görüşünü savundu. Bessent, güçlü dolar politikasının para biriminin fiyatıyla değil, uzun vadede rezerv statüsünü korumak için atılan adımlarla ilgili olduğunu belirtti.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, ekonomi politikasındaki belirsizlik ortamında sabır çağrısında bulunarak, bekle ve gör yaklaşımının yetkililerin faiz oranları konusunda rotayı tersine çevirmek zorunda kalmamalarını sağlamaya yardımcı olabileceğini söyledi. Bostic ayrıca, tarifelerden kaynaklanan fiyat artışlarının kademeli olabileceğini ve bunun daha kalıcı bir enflasyona yol açabileceğini belirtti.
Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, AB ile ABD arasındaki gümrük anlaşmazlığına hızlı ve karmaşık olmayan bir çözüm istediğini belirtti. Merz, ABD'nin tarife tehditleri altındaki Alman sektörlerinin önemine vurgu yaparak, ticaret sorunlarının hızlıca çözülmesinin uzun müzakerelerden daha iyi olacağını söyledi.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) Yönetim Kurulu Üyesi Mario Centeno, yüzde 2’lik enflasyon hedefine rağmen AMB’nin faiz oranını daha fazla düşürmek için acele etmediğini belirtti. Politika yapıcıların karar almadan önce Euro Bölgesi’ndeki tüm verileri ve gelişmeleri görmesi gerektiğini vurgulayan Centeno, zayıf büyümenin enflasyon hedefini tehlikeye atabileceği endişesini dile getirdi.
Avrupa Merkez Bankası yetkilileri, euronun hızlı şekilde değer kazanmasının enflasyonu yüzde 2’de sabitleme çabalarını rayından çıkarabileceğinden endişelenmeye başladı. ABD Başkanı Trump’ın ticaret politikalarının etkisiyle dolara olan güven azalırken, euro bu yıl rezerv para birimi karşısında yaklaşık yüzde 14 değer kazandı.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey, para politikasının hala kısıtlayıcı olduğunu ve bir süre daha böyle kalacağını belirtti. Ekonomide yumuşama işaretleri gördüklerini ancak bunun fiyatlara yansımasını beklediklerini söyleyen Bailey, faiz oranlarının yönünün hala aşağı yönlü olduğunu ancak belirsizliğin yüksek olduğunu ifade etti. Ticaret politikalarındaki değişimlerin küresel ekonomi için olumsuz sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulundu.
Çinli otomobil üreticisi BYD, Haziran ayında rekor satışlara ulaşarak yıllık bazda yüzde 10 büyüme kaydetti. Rakibi Geely de önemli bir artış sergilerken, BYD'nin fiyat indirimleri kar marjı endişeleri yarattı. Şirket, iç pazarda ivme kaybederken Avrupa'da güçlü büyümesini sürdürdü.
Rönesans Holding, Hollandalı iştiraki Ballast Nedam ile Avrupa'da altyapı ve enerji projelerine odaklanıyor. Ballast Nedam'ın finansal dönüşümü, modüler konut, rüzgar enerjisi ve tünel projelerindeki uzmanlığı vurgulanıyor. Rönesans'ın global stratejisi, Türkiye'deki yatırımları, enerji hedefleri ve PPP hastane projelerini uluslararası alana taşıma planları da detaylandırılıyor.
ABD'de açıklanacak tarım dışı istihdam ve tüketici enflasyonu verileri, Fed'in gelecekteki para politikasını belirlemede kritik rol oynayacak. Goldman Sachs ve Morgan Stanley gibi büyük yatırım bankaları, gümrük vergilerinin enflasyonist etkileri ve istihdam verileri ışığında Fed'in faiz indirimlerinin devam edeceği yönünde görüş bildiriyor.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, işsizlik oranı yaklaşık yüzde 4 ve enflasyon ise yüzde 2,5 ve düşüşte olduğu için, gümrük tarifelerinin ya da arz yönlü başka bir şokun yakın vadede stagflasyon durumuna yol açmasının mümkün olmadığını söyledi.
Morgan Stanley, Pazartesi günü yayımladığı bir notta, İsrail-İran geriliminin azalmasıyla jeopolitik risklerin düşmesi ve piyasada yeterli arzın bulunması nedeniyle Brent petrolün fiyatının gelecek yılın başlarında varil başına yaklaşık 60 dolara kadar gerileyebileceğini belirtti.
Baykar, İtalya İşletmeler ve Made in Italy Bakanlığı ile Başbakanlık Ofisi'nin onayıyla İtalyan havacılık şirketi Piaggio Aerospace'i bünyesine kattı. Bu devir, Piaggio'nun 140 yıllık mirasını geleceğe taşıyacak ve İtalya'nın stratejik bir sanayi varlığını koruma altına alacak bir adım olarak görülüyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, ABD Başkanı Donald Trump'ın Fed Başkanı Jerome Powell'a gönderdiği notta, yüksek faiz oranlarının ülkeye bir servete mal olduğunu ve faizlerin düşürülmesi gerektiğini belirtti. Leavitt, Trump'ın ekonomik formülünün işe yaradığını ancak tek sorunun yüksek faizler olduğunu savundu.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam) ve sahibindex'in raporuna göre, Mayıs ayında satılık konut talebi düşerken, kiralık konut talebi arttı. Rapor, Türkiye genelinde ve büyük şehirlerde konut satış ve kira fiyatlarındaki değişimleri ve talep endekslerini detaylandırıyor.
Türkiye ekonomisini yeni haftada ve temmuz ayında yoğun bir veri gündemi bekliyor. Dış ticaret, iş gücü, enflasyon, sanayi üretimi, bütçe ve ödemeler dengesi gibi kritik verilerin yanı sıra, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı da piyasaların odağında olacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, kamu harcamalarında verimlilik ve tasarruf sağlamak amacıyla "Yapay Zeka Destekli Muhasebe ve İleri Analitik Projesi"ni devreye aldı. Proje, yapay zeka algoritmalarıyla mevzuata aykırı harcamaları tespit ederken, e-Tahsilat uygulamasıyla da kamu gelirlerinin tahsilatını hızlandırıyor. Bakan Şimşek, yapay zeka destekli uygulamalarla mali disiplini güçlendirme hedefini vurguladı.
