Türkiye ve dünya ekonomisi, makroekonomik göstergeler, ekonomi haberleri ve analizler
2025'in ilk yarısı, küresel ekonomi için bir stres testi niteliğindeydi. Yıllardır süren dengeler, Nisan ayında Başkan Trump'ın ticaret savaşlarını yeniden başlatması ve müttefik ülkelere dahi gümrük vergileri getirmesiyle sarsıldı.
Ege Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İnanç Kabadayı, yüksek faiz oranları ve kredi sınırlamaları nedeniyle konut satışlarında düşüş yaşandığını belirtti. Yılın ikinci yarısında faiz indirimi ve enflasyon kontrolü ile sektörde canlanma beklediklerini, konut sahiplik oranını artırmanın ve kiralık konut üretimini teşvik etmenin önemine değindi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, rüzgar ve güneş enerjisi projelerinde yatırım öncesi izin sürecini kısaltacak bir reform paketinin bu hafta mecliste yasalaşacağını söyledi. Bayraktar, yenilenebilir enerjide 2035'e kadar 120 bin megavat kurulu güç hedeflediklerini ve bunun için finansmanın önemini vurguladı.
Küresel piyasalar ABD ile ilgili gelişmelere, ticaret anlaşmalarına ve Fed eleştirilerine odaklanırken, yurt içinde enflasyon beklentileri takip edildi. Geçen hafta öne çıkan gelişmeler arasında ABD-Çin ticaret anlaşması, Erdoğan-Trump görüşmesi, NATO savunma harcamaları kararı, Trump'ın Fed eleştirileri, Türkiye'de düşen enflasyon beklentileri ve Trump'ın İsrail-İran barışı açıklaması yer aldı.
Dünya Bankası'nın yeni raporu "Kırılgan ve Çatışmalardan Etkilenen Durumlar", çatışma ve istikrarsızlık yaşayan ülkelerde aşırı yoksulluğun arttığını ve kalkınma göstergelerinin gerilediğini ortaya koyuyor. Bu ülkelerde kişi başına GSYH küçülürken, aşırı yoksulluk oranı neredeyse yüzde 40'a ulaşıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu'nda yaptığı konuşmada, küresel ekonomide lojistik hatların artan önemine dikkat çekti. Türkiye'nin stratejik konumunu vurgulayan Erdoğan, iktidarları döneminde ulaştırmaya 300 milyar dolar yatırım yapıldığını ve bunun ekonomiye büyük katkı sağladığını belirtti.
Allianz Trade'in raporuna göre, küresel işletme sermayesi gereksinimi (İSG) 2024'te ortalama 2 gün artarak 78 güne çıktı ve küresel finansal krizden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Raporda, Avrupalı şirketlerin ticari kredi sağladığı, ABD'nin ise nakdi hissedarlara yönlendirdiği belirtilirken, zayıf talep ve artan ödeme vadelerinin İSG artışında etkili olduğu vurgulandı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2024 yılı Sanayi Ürünü (Prodcom) İstatistikleri raporuna göre, ülkede otomobil üretimi düşerken hazır beton üretimi arttı. Toplam üretimden yapılan satışlar 18,8 trilyon TL'ye ulaştı. Satış değerinde gıda sanayi ürünleri ilk sırada yer aldı.
İsveç merkezli perakende giyim firması Hennes & Mauritz AB (H&M), ABD tarifeleri ve jeopolitik belirsizliklerin ticareti zorlaştırması sebebiyle ana pazarlarına daha yakın üreticilerden mal tedarik etme çabalarını hızlandırıyor. H&M CEO'su Daniel Erver bugün verdiği röportajda, üretimlerini öncelikle Avrupa'ya, Latin Amerika ve ABD'ye daha yakın hale getirerek teslim sürelerini kısaltmayı ve esnekliği artırmayı amaçladıklarını söyledi.
TÜSİAD'ın hazırladığı Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE), 2025 yılı birinci çeyrek sonuçlarına göre 86,1 seviyesinde gerçekleşti. Endeks, 2022'den bu yana düşüş eğiliminde olup, Türkiye'nin maliyet bazlı rekabet gücünün 2015 yılı seviyesinin altına indiğini gösteriyor. Yıllık bazda yüzde 8,9 gerileyen endeksteki düşüşte ara malı, iş gücü ve finansman maliyetlerindeki artışlar etkili oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 19 Haziran tarihli Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetini yayımladı. Enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürüleceği belirtilen özette; para politikasındaki kararlı duruşun dezenflasyon sürecini güçlendirdiği ifade edildi.
ABD Ekonomik Danışmanlar Konseyi Başkanı Stephen Miran, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekonomik politikalarının önümüzdeki 10 yılda ülke mali açığını 8,5 ila 11 trilyon dolara kadar azaltacağını söyledi. Tasarrufun büyük kısmının vergi indirimleri, düzenlemelerin kaldırılması ve gümrük vergilerinden kaynaklandığını belirtti.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, Meclis toplantısında yaptığı konuşmada, küresel rekabet için sektörlerin daha yeşil, döngüsel ve dijital olmasının gerekliliğine dikkat çekti. Döngüsel ekonomiye geçişin zorunluluk olduğunu belirten Bahçıvan, yeşil dönüşüm farkındalığının artması gerektiğini vurguladı ve sanayide deprem güvenliği için envanter, güçlendirme mevzuatı ve finansal destek önerilerini sundu.
Merkezi Berlin'de bulunan Alman Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (DIW), Almanya'ya ilişkin Haziran ayı ekonomik barometresini açıkladı. Buna göre, ekonomik barometre, haziranda 4 puan artışla 94,2 puana çıkarak son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve Alman ekonomisindeki ortalama büyümeyi gösteren 100 puana yaklaştı.
Suudi Arabistan'ın petrol ihracatından elde ettiği gelir Nisan ayında 4 yılın en düşük seviyesine geriledi. Bu düşüş, ülkenin mali durumu üzerinde baskı yaratıyor ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın Vizyon 2030 stratejisini etkileyebilir.
L'Oréal Türkiye'nin ilk Türk ve kadın Ülke Müdürü Sinem Sandıkçı Gökçen, L’Oréal’in Paris genel merkezine bağlı Avrupa Orta Ölçekli Ülkeler Tüketici Ürünleri Genel Müdürü olarak atandı. Gökçen, 1 Eylül itibarıyla 25 Avrupa ülkesinden sorumlu olacak.
Dun & Bradstreet'in "2024 Küresel İflas Raporu"na göre, küresel şirket iflasları son 12 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Raporda, incelenen 47 ülkenin yüzde 65'inde iflaslarda artış gözlendiği belirtildi. Türkiye'de de iflaslarda yüzde 23 artış yaşandığı raporda yer aldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın Haziran ayı raporuna göre, hanehalkının 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentisi 6,9 puan azalarak yüzde 53'e geriledi. Bu seviye, son 43 ayın en düşük beklentisi olarak kaydedildi.
Çin Başbakanı Li Qiang, ülkesinin üretimden tüketime geçerken hızlı büyüme oranını koruyabileceğinden emin olduğunu belirtti. Li, artan ticaret engellerine rağmen küreselleşmenin geri döndürülemez olduğunu vurgulayarak iş birliği çağrısı yaptı.
Henley & Partners'ın raporuna göre, Birleşik Krallık 2025 yılında 16.500'den fazla milyonerin ülkeyi terk etmesiyle tarihindeki en büyük net servet kaybını yaşayacak. Bu rakam, Çin'in kaybının iki katından fazla olup, Avrupa'dan bir ülkenin ilk kez listenin başına yerleştiğini gösteriyor. BAE ve ABD ise en çok zengin çeken ülkeler olmaya devam ediyor.
