Türkiye ve dünya ekonomisi, makroekonomik göstergeler, ekonomi haberleri ve analizler
İngiliz perakende şirketi Marks & Spencer (M&S), 29 Mart 2025'te biten mali yıla ilişkin sonuçlarını açıkladı. Şirketin vergi ve düzeltme kalemleri öncesi kârı 875,5 milyon sterline ulaşarak son 15 yılın en yüksek seviyesini gördü. Ancak M&S, devam eden siber saldırılar nedeniyle 2025/2026 mali yılında faaliyet kârında 300 milyon sterlin düşüş öngördüğünü duyurdu.
İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi (ONS), İngiltere’nin Nisan ayı tüketici fiyat endeksini yayımladı. Açıklanan verilere göre, İngiltere’de tüketici fiyatları yüzde 3,3’lük artış beklentisinin üzerinde yüzde 3,5 arttı ve Ocak 2024’ten bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.
Çin, büyümeyi destekleme çabaları kapsamında 7 ay sonra ilk kez gösterge kredi faiz oranlarını düşürdü. Çin, ticaret gerilimlerinin büyümeyi tehdit ettiği bir dönemde ekonomisini canlandırma çabalarını artırarak, Salı günü temel kredi faiz oranlarını 10 baz puan indirdi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu Mart 2025'te 182,6 milyar dolara ulaşarak son 5,5 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Bu artışta uzun vadeli borçlardaki yükseliş etkili oldu.
Hilton'un 2026 Trendleri Raporu, Türk seyahatseverlerin tatil alışkanlıklarında köklü bir dönüşüme işaret ediyor. Artan maliyet bilinciyle yüzde 54'ü yurt içi destinasyonları tercih ederken, yüzde 81'i karayolu seyahatlerini benimsiyor. Bu değişim, yerel ekonomiler için yeni fırsatlar yaratırken, deneyim odaklı ve aile bağlarını güçlendiren tatillerin öne çıktığını gösteriyor. Turizm sektörü, bu yeni tüketici profilini dikkate alarak stratejilerini gözden geçirmek zorunda kalacak.
Dunyaekonomi.com olarak, salt veri aktarımının ötesine geçerek ekonomik gelişmeleri derinlemesine analiz etmeyi misyon ediniyoruz. Bu editöryal yaklaşım, okuyucularımıza sadece "ne olduğunu" değil, aynı zamanda "neden olduğunu" ve bunun **piyasalar**, **şirketler** ve **tüketiciler** için ne anlama geldiğini sunmayı hedefler. Gerçek değer, ham bilginin yorumlanması ve geleceğe yönelik öngörülerle zenginleştirilmesinde yatar.
10 Ekim 2025 tarihli Resmi Gazete, Türkiye ekonomisinin farklı dinamiklerini etkileyecek bir dizi önemli karara sahne oldu. Kentsel dönüşümden altyapı projelerine, afetzede barınma ihtiyaçlarından enerji piyasası düzenlemelerine kadar geniş bir yelpazede alınan bu kararlar, özellikle turizm amaçlı konut kiralama ve ithalatta haksız rekabetin önlenmesine yönelik düzenlemelerle dikkat çekiyor. Bu adımlar, piyasalar ve tüketiciler için yeni bir dönemin habercisi olabilir.
Küresel ekonominin iki devi, ABD ve Çin, kritik bir müzakere turu için yeniden masada. Tarifelerin gölgesinde ilerleyen görüşmeler, sadece ticari bir ateşkesi değil, aynı zamanda jeopolitik dengeleri de şekillendirecek. Müzakerelerin sonucu, küresel tedarik zincirlerinden Türkiye'nin ihracat potansiyeline kadar geniş bir yelpazeyi doğrudan etkileme potansiyeli taşıyor.
Mayıs ayı doğalgaz verileri, konut tüketimindeki %75,7'lik rekor artışla dikkat çekse de, bu durumun ardında geçen yılki 'ücretsiz doğalgaz' uygulamasının yarattığı baz etkisi yatıyor. Artan ithalat ve %20,2 azalan stoklar ise Türkiye'nin enerji dengesi ve kış hazırlıkları için önemli sinyaller veriyor.
TCMB Başkanı Fatih Karahan, dezenflasyon sürecinin kararlılıkla devam ettiğini ve maliyet artışlarının yavaşladığını belirtti. Ancak bu açıklamalar, gevşeme sinyalinden çok, para politikasında 'ihtiyatlı ve veri odaklı' yeni bir döneme girildiğini gösteriyor. Piyasalar için mesaj net: Faiz indirimleri için acele edilmeyecek ve sıkı duruş, enflasyon hedefe yakınsayana kadar korunacak.
Türkiye'de sanayinin kronikleşen "ara eleman" ihtiyacı ile üniversiteye yönelik toplumsal beklentiler arasındaki makas açılırken, meslek yüksekokulları (MYO) göz ardı edilen bir potansiyel barındırıyor. %80'lere varan istihdam oranlarına rağmen yanlış algı kurbanı olan bu okullar, doğru politikalarla hem genç işsizliğine çözüm olabilir hem de ekonomiye taze kan pompalayabilir.
ABD ve AB arasındaki yeni ticaret paktı, küresel ekonomide korumacılık ve stratejik bloklaşma dönemini başlatıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın açıklamaları, Türkiye'nin bu yeni düzende hem tedarik zinciri avantajları gibi önemli fırsatlarla hem de yeni ticaret bariyerleri gibi ciddi risklerle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Ankara'nın proaktif bir strateji izlemesi kritik önem taşıyor.
ÇAYKUR, tek seferlik yüksek oranlı zamlar yerine, maliyet artışlarını tüketiciye aylık periyotlarla yansıtacağı yeni bir fiyatlama modeline geçti. Bugün yürürlüğe giren %3,5'luk artış, yıl sonuna kadar sürmesi beklenen seri zamların ilk adımı olarak görülüyor. Bu strateji, yüksek enflasyon ortamında maliyet yönetiminin yeni bir evresine işaret ediyor.
Türkiye'deki girişimciler, ekonomik belirsizliklerin gölgesinde bir 'savunmacı inovasyon' dönemine girdi. Ernst & Young raporuna göre, yapay zeka ve otomasyon gibi verimlilik artırıcı teknolojilere rekor düzeyde yatırım yapılırken, şirketin geleceği için kritik olan ürün geliştirme ve Ar-Ge harcamaları ise finansman zorlukları nedeniyle erteleniyor. Bu durum, ekosistemin büyüme potansiyelini sınırlama riski taşıyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) son anketleri, profesyonel piyasalar ile hanehalkı arasında enflasyon beklentilerinde derin bir ayrışma olduğunu gözler önüne seriyor. Finans ve reel sektör uzmanları enflasyonda düşüş beklerken, vatandaşın beklentisi yükseliş trendini koruyor. Bu durum, ekonomi yönetiminin kredibilite sınavını ve hissedilen enflasyonun ne denli kalıcı olduğunu gösteriyor.
Ticaret Bakanlığı, otomotiv piyasasında spekülatif fiyat artışlarına karşı 250 milyon TL'yi aşan rekor cezalarla müdahale etti. Bu adımlar, ÖTV artışları sonrası tırmanan fırsatçılığı hedef alsa da, asıl sorun olan ve otomobili yatırım aracına dönüştüren yüksek enflasyonist baskıların kalıcı çözüm gerektirdiğini gösteriyor.
ABD, iki hafta içinde açıklayacağı yarı iletken soruşturmasıyla küresel çip savaşlarında tansiyonu artırmaya hazırlanıyor. Ulusal güvenlik gerekçesiyle gündeme gelecek olası yeni gümrük vergileri, sadece tedarik zincirlerini değil, aynı zamanda teknoloji devlerinin maliyetlerini ve tüketici fiyatlarını da derinden etkileyecek. Bu hamle, ABD'nin Asya'ya olan teknoloji bağımlılığını kırma stratejisinin en kritik adımı olarak görülüyor.
Türkiye'nin ihracat motoru, küresel yavaşlama sinyalleriyle tekliyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) Haziran ayı verilerine göre, İhracat Talep Endeksi kritik 100 eşiğinin altına gerileyerek 99,8'e düştü. Bu durum, özellikle ana pazarlardaki daralmanın Türk ihracatçısı için zorlu bir dönemin habercisi olduğunu gösteriyor ve ekonomik büyüme hedefleri üzerinde baskı yaratıyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, araştırmacılara mikro veri erişimi sağlayacak Veri Araştırma Merkezi (VERİM) ile şeffaflık ve veri odaklı politika yapımında yeni bir sayfa açıyor. Bu adım, para politikasının etkinliğini artırma ve akademik iş birliğini güçlendirme potansiyeli taşırken, uygulamanın başarısı erişim koşullarının esnekliğine bağlı olacak. Bu hamle, ekonomi yönetiminde daha öngörülebilir bir dönemin sinyali olarak yorumlanıyor.
TCMB Başkanı Fatih Karahan, sıkı para politikasının reel sektör üzerindeki etkilerini yerinde görmek ve beklentileri yönetmek amacıyla başlattığı Anadolu ziyaretlerine Kayseri ile devam ediyor. Bu buluşma, politika kararlarının sahadaki yansımalarını anlamak ve enflasyonla mücadele sürecinde iş dünyasıyla doğrudan diyalog kurmak adına kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
