Türkiye ve dünya ekonomisi, makroekonomik göstergeler, ekonomi haberleri ve analizler
Türkiye ile Irak arasındaki yarım asırlık petrol boru hattı anlaşmasının 2026'da sona erecek olması, Ankara'yı enerji jeopolitiğinde yeni bir dönemece getiriyor. Sadece bir transit anlaşmasının ötesinde, Türkiye'nin 'enerji hub'ı' olma vizyonu ve bölgesel stratejik konumu, yapılacak yeni müzakerelerin sonuçlarına bağlı. Masada, transit ücretlerinden bölgesel dengelere kadar kritik başlıklar var.
Piyasaların kapalı olduğu hafta sonunda, yatırımcılar geride kalan haftanın muhasebesini yaparken, gözlerini şimdiden gelecek haftanın kritik gündemine çevirdi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Fed eksenli küresel gelişmelerin ardından piyasalardaki mevcut sakinliğin, yeni haftada yerini hangi dinamiklere bırakacağı merak konusu. Bu durgunluk, fırtına öncesi sessizlik mi?
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından gelen pozitif sinyaller, finansal piyasaların ötesinde reel sektör için de umut yarattı. İTO Başkanı Şekib Avdagiç'in açıklamaları, not artışlarının kalıcı yatırıma dönüşmesi için dezenflasyon ve üretim odaklı politikaların kritik önem taşıdığını gösteriyor. Gözler şimdi 'yatırım yapılabilir' seviyeye giden uzun yolda atılacak adımlarda.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notunu 'BB-' seviyesinde sabit tutarak 'durağan' görünümü teyit etti. Karar, mevcut ekonomi politikalarına bir onay niteliği taşırken, yüksek enflasyon ve yönetişim zafiyetleri gibi yapısal sorunların not artışının önündeki en büyük engeller olmaya devam ettiğini gözler önüne seriyor. Raporda, ekonomide yavaşlama öngörüsü dikkat çekiyor.
Piyasaların kapalı olduğu hafta sonunda Resmi Gazete'de yayımlanan enerji ve nükleer alanındaki kritik düzenlemeler, Türkiye'nin stratejik hedeflerine işaret ediyor. EPDK ve Nükleer Düzenleme Kurumu kararları, yatırım ortamından faturalara kadar geniş bir etki potansiyeli taşıyor. Bu adımlar, ekonomi yönetiminin uzun vadeli yol haritasını şekillendiriyor.
Geride kalan hafta, Türkiye ekonomisi için birbiriyle çelişen sinyallere sahne oldu. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in notu teyit ederek verdiği güven mesajı, yurt içinde faiz indirimi ve otomotive yönelik rekor vergi artışının yarattığı tezatla gölgelendi. Küresel ve stratejik gelişmeler ise belirsizlikleri daha da artırdı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıklamaları, Türkiye'nin savunma sanayiindeki atılımını yeniden gündeme taşıdı. Bu sadece askeri bir başarı değil, aynı zamanda yüksek katma değerli ihracat ve teknolojik yetkinliklerle ekonomi için yeni bir büyüme motoru yaratma potansiyeli taşıyor. Sektörün bu yükselişi, cari açığın finansmanından jeopolitik güce kadar geniş bir yelpazede önemli etkiler doğuruyor.
İngiltere'de perakende satışlar Haziran ayında mevsimsel etkiyle artsa da, beklentilerin altında kalması, yüksek faizler ve enflasyonist baskı altında ezilen tüketicinin yorgunluğunu gözler önüne serdi. Bu durum, İngiltere Merkez Bankası'nın para politikası üzerinde baskı oluşturuyor.
Türkiye ekonomisinin öncü göstergelerinden reel kesim güveni, Temmuz ayında çelişkili bir tablo çizdi. Sanayiciler geleceğe yönelik yatırım ve istihdam beklentilerinde iyimserken, mevcut siparişlerdeki ve kapasite kullanımındaki düşüş, üretimin bugünü için tehlike çanları çalıyor. Bu durum, ekonomide bir 'bekle-gör' dönemine girildiğinin en net işareti olarak yorumlanıyor.
Avrupa'nın ekonomik motoru Almanya'dan gelen son veriler, endişe verici bir ikilemi gözler önüne seriyor. İş dünyasının mevcut duruma yönelik güveni artsa da, geleceğe dair beklentiler donmuş durumda. Bu durum, ABD ile olası bir ticaret anlaşması ve iç politikaların belirsizliğiyle birleşerek, Alman ekonomisinin kırılgan bir toparlanma sürecinde olduğunu teyit ediyor ve Türkiye gibi önemli ticaret ortakları için de riskler barındırıyor.
Japonya'nın başkenti Tokyo'dan gelen ve beklentilerin altında kalan enflasyon verisi, piyasalarda sürpriz etkisi yarattı. Bu gelişme, Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) para politikasını sıkılaştırma adımlarını erteleyebileceği beklentisini güçlendirirken, Japon Yeni'nin geleceğine dair belirsizlikleri artırıyor. Veri, küresel piyasalar için önemli bir sinyal niteliği taşıyor.
Küresel petrol piyasaları, dizel arzındaki daralmanın tetiklediği kısa vadeli bir ralli ile arz fazlası endişelerinin yarattığı uzun vadeli baskı arasında sıkıştı. Brent petrol 70 dolar sınırına dayanırken, piyasaların kaderini 3 Ağustos'taki kritik OPEC+ toplantısı belirleyecek. Bu durum, Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için enflasyonist baskı riskini artırıyor.
ABD Başkanı Trump'ın, uzun süredir hedef aldığı Fed Başkanı Powell hakkındaki tonunu yumuşatması, piyasalarda 'ateşkes' olarak yorumlandı. Powell'ı kovmanın 'gerekli olmadığını' söylemesi, Fed'in bağımsızlığına yönelik endişeleri hafifletirken, bu stratejik değişimin arkasındaki nedenler ve küresel piyasalar üzerindeki potansiyel etkileri mercek altında.
Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD Merkez Bankası'nı (Fed) faiz kararları öncesinde üstü kapalı bir dille uyardı. IMF, Fed'in sadece ekonomik verilere değil, aynı zamanda yönetimin politikalarının yarattığı belirsizliklere de odaklanması gerektiğini vurgulayarak, siyasi baskılar ile ekonomik gerçekler arasındaki hassas dengeye dikkat çekti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın rezervleri, ekonomi yönetiminin normalleşme adımlarının bir yansıması olarak rekor seviyelere tırmanmaya devam ediyor. Özellikle piyasaların yakından izlediği swap hariç net rezervlerdeki güçlü artış, Türkiye'nin dış şoklara karşı direncini artırırken, TL varlıklara yönelik güveni de pekiştiriyor. Bu durum, ekonomi politikalarının sürdürülebilirliği açısından kritik bir test niteliği taşıyor.
Avrupa'nın enerji krizinin tetiklediği rekor güneş enerjisi büyümesi dönemi sona eriyor. Düşen elektrik fiyatları ve azalan devlet teşvikleri, pazarın on yıl sonra ilk kez daralmasına yol açıyor. Bu durum, AB'nin 2030 hedeflerini riske atarken, Türk ihracatçılar için de yeni pazar dinamikleri anlamına geliyor.
Hükümet, artan konut fiyatları ve kira krizine karşı yıl sonunda yeni bir sosyal konut hamlesi başlatacağını duyurdu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un açıklaması, dar ve orta gelirli vatandaşlar için umut olurken, projenin finansmanının nasıl sağlanacağı ve inşaat sektörü üzerindeki etkileri ekonomi çevrelerinde merak konusu oldu. Gözler, projenin finansmanında kullanılabilecek yeni enstrümanlara çevrildi.
Uluslararası Enerji Ajansı'nın son verileri, küresel enerji piyasalarındaki derin ikilemi gözler önüne seriyor. Yeşil dönüşüm söylemlerine rağmen, küresel kömür talebi 2024'te rekor seviyeye ulaştı. Bu artışın arkasında gelişmekte olan ülkelerin enerji açlığı yatarken, Batı'nın çelişkili politikaları bu tabloyu daha da karmaşık hale getiriyor. Kömür, iklim hedeflerine rağmen tahtını kolay kolay bırakmayacak gibi görünüyor.
Avrupa otomotiv pazarı, Haziran ayında yaşadığı sert düşüşle ekonomik yavaşlama sinyallerini güçlendirdi. Yüksek faizler ve zayıf tüketici güveni satışları baskılarken, elektrikli ve hibrit araçların pazar payının %60'a dayanması, sektörün sancılı bir dönüşümden geçtiğini gösteriyor. Bu tablo, en büyük ihracat pazarımız olan Avrupa'daki daralmanın Türkiye için de riskler barındırdığını ortaya koyuyor.
Transatlantik ticaret hattında tansiyon yükseliyor. ABD ve Avrupa Birliği, küresel ekonomiyi derinden etkileyecek bir tarife anlaşmasının eşiğinde. Masadaki %15'lik oran, otomotiv gibi dev sektörlerin kaderini belirleyecekken, nihai kararı verecek olan Başkan Trump'ın öngörülemezliği tüm denklemi karmaşıklaştırıyor. Bu pazarlık, sadece gümrük vergilerini değil, küresel güç dengelerini de yeniden şekillendirebilir. Türkiye için de önemli yansımaları olacak bir süreç işliyor.
