Türkiye ve dünya ekonomisi, makroekonomik göstergeler, ekonomi haberleri ve analizler
Fuzul Topraktan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Akbal, gayrimenkul sektörünün erişilebilir konut arzı ve finansmanı sınavından geçtiğini belirterek, “Aşamalı Konut Sahibi Olma Sistemi”ni hayata geçirdiklerini anlattı. Akbal, İngiltere’deki “ortak ev sahipliği” modelini örnek aldıklarını ve 2026’da uygulamayı planladıklarını, ayrıca uluslararası bir fonla Türkiye’nin ilk erişilebilir konut fonunu kurmaya hazırlandıklarını söyledi.
iyzico, Dogma Alares ve ETİD iş birliğiyle hazırlanan Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu'na göre, Türkiye e-ticaret pazarı 2024 yılında yüzde 61,7'lik artışla 3 trilyon TL seviyesine ulaştı. Rapor, pazarın istikrarlı büyümesini sürdürdüğünü ve önemli bir potansiyel barındırdığını belirtiyor.
Euro Bölgesi'nde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Mayıs ayında 49,4 puana yükselerek son 33 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu, bölgedeki imalat sektöründeki toparlanmanın devam ettiğini gösteriyor. İngiltere'de ise PMI 46,4 olarak kaydedildi ve sektörün zorluklarla karşı karşıya olduğu belirtildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan bir analize göre, son sıkılaşma döneminde reel sektörde temerrüt oranlarında kayda değer bir artış gözlenmedi. Firmaların sıkılaşma öncesindeki güçlü finansal durumları ve konut satışlarındaki düşük payları bu olumlu görünümde etkili oldu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan 2024 yılı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması sonuçlarına göre, sanayi sektöründe dezenflasyon sürecinin yarattığı yıpranma belirginleşti. Üretimden satışlar reel olarak üç yıl üst üste gerilerken, şirketlerin faaliyet kârı ve karlılık oranı önemli ölçüde düştü.
Dorak Holding Kurucu Ortağı Mustafa Pilav, 2025 turizm sezonunun iyi başladığını ve geçen yıla göre turist sayısı ile cirolarda yüzde 15 artış beklediklerini belirtti. Pilav, Türkiye'nin farklı destinasyonlarını tanıtmaya çalıştıklarını ve holdingin lokomotif şirketi Ata Turizm'i halka arz edeceklerini duyurdu.
Yakın zaman ekonomicileri arasında önemli yer edinen Stanley Fischer hayatını kaybetti. İsrail Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada Fischer'in Cumartesi günü öldüğü belirtilerek başsağlığı dilendi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Gabar Dağı'ndaki petrol üretiminin günde 80 bin varile ulaştığını belirterek, buradan her yıl 2 milyar dolar gelir elde edildiğini söyledi. Bayraktar, bu üretimin Türkiye'nin enerji ve ekonomi bağımsızlığı için büyük önem taşıdığını vurguladı.
Tarife savaşları ve makroekonomik sorunlar nedeniyle alacak sigortalarına ilgi artarken, firmalar nakit akışı sorunları nedeniyle sigorta yaptırma konusunda ikilem yaşıyor. Devlet destekli alacak sigortasında prim ve teminat tutarları 2020'den 2024'e önemli ölçüde arttı.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın yapay zeka destekli analiziyle 28 binden fazla doktor incelendi. Yüksek riskli görülen 3 bin 663 doktordan 1701'i gönüllü uyumla beyanlarını güncelleyerek 1,7 milyar lira matrah bildirdi. Toplamda gönüllü uyumla 2,1 milyar liralık matrah artışı sağlandı. Bakan Mehmet Şimşek, bu modeli yaygınlaştıracaklarını belirtti.
Geçen hafta küresel piyasalar ABD gelişmelerine odaklanırken, yurt içinde büyüme, işsizlik verileri ve yatırım teşvikleri takip edildi. TÜİK ilk çeyrek büyüme ve Nisan işsizlik verilerini açıkladı. İSO 500 listesi yayımlandı. Fed tutanakları ve Trump-Powell görüşmesi öne çıktı. Trump AB tarifelerini erteledi.
İngiltere Eski Başkanı Johnson, İstanbul'daki bir panelde küresel ticaret savaşlarına karşı olduğunu ve serbest ticareti savunduğunu belirtti. ABD Başkanı Trump'ın politikalarını uygulayacağına inandığını ifade eden Johnson, Trump'ın ülkesine yatırım çekme çabasını denemeye hakkı olduğunu ekledi. WTO Genel Müdürü Azevedo ise ABD-Çin ticaret savaşının iki farklı sistem arasındaki gerilim olduğunu ve küresel etkilerinin olacağını vurguladı.
TOBB Yazılım Meclisi Başkanı Ertan Barut, yazılım sektörünün yılı 6 milyar dolar ihracat geliri ile kapatacağını ve 2025 hedefinin bu rakamı aşarak 10 bin ek istihdam yaratmak olduğunu belirtti. Sektörün markalaşma, finansmana erişim, maliyet artışı ve yüksek yazılımcı maaşları gibi sorunlarla karşı karşıya olduğunu vurguladı.
Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) toplantısı Cevdet Yılmaz başkanlığında yapıldı. Toplantıda, 2024 Eylem Planı'ndaki 57 eylemden 37'sinin tamamlandığı belirtildi. Ayrıca, yeni yatırım teşvik sistemine yönelik çalışmaların tamamlandığı ve 2025-2026 dönemi eylemlerinin yargı süreçleri, yeni yatırım alanları, girişimcilik, yüksek teknolojili yatırımlar, yeşil dönüşüm ve finansmana erişim gibi temalara odaklanacağı açıklandı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, elektrik ve doğalgazda önümüzdeki birkaç ay içinde fiyat artışı planlanmadığını açıkladı. Bayraktar, doğalgazda devlet desteğinin yüzde 70'lere ulaştığını ve bu konunun tekrar değerlendirilebileceğini ancak yakın vadede zam görünmediğini belirtti.
Uluslararası Gaz Birliği'nin raporuna göre, küresel LNG taşıyıcı gemi sayısı 2023'te yüzde 7,5 artarak 742'ye ulaştı. Sipariş edilen 337 yeni geminin teslimatlarıyla filonun önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde büyümesi bekleniyor. Özellikle Güney Kore ve Çin tersaneleri yoğun siparişlerle öne çıkıyor.
Fed'in Mayıs ayı toplantı tutanakları yayımlandı. Yetkililer, artan ekonomik belirsizlik ortamında faiz ayarlamaları konusunda sabırlı yaklaşımın uygun olacağını belirtti ve ekonomik görünüme dair netlik için bekleme pozisyonunda olmanın gerekli olduğunu vurguladı.
ABD Merkez Bankası (Fed) raporuna göre, Amerikalı yetişkinlerin yüzde 73'ü 2024'te mali açıdan rahat olduklarını bildirdi. Bu oran bir önceki yıla benzer olsa da 2021 seviyesinin altında kaldı. Enflasyon ve fiyatlar ise en önemli finansal endişe kaynağı olmaya devam ediyor.
Avrupa Merkez Bankası'nın Nisan ayı Tüketimi Beklentileri Anketi'ne göre, Euro Bölgesi'nde gelecek 12 ay için enflasyon beklentisi yüzde 3,1'e yükselerek son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Aynı dönemde ekonomik büyüme beklentileri ise daha da olumsuzlaştı.
ABD'nin korumacı ticaret politikaları ve tarifeleri küresel piyasaları etkilemeye devam ediyor. ABD ve Japonya arasında yapılması planlanan görüşme öncesinde, iki ülke arasındaki 2024 yılı toplam mal ticareti hacminin yaklaşık 227,9 milyar dolar olduğu ve Japonya'nın ABD'nin 7. büyük ticaret ortağı olduğu verileri gündeme geldi. Özellikle otomotiv sektörü tarifelerden etkileniyor.
