Türkiye ve dünya ekonomisi, makroekonomik göstergeler, ekonomi haberleri ve analizler
Türkiye İş Kurumu'nun Mayıs 2025 İstatistik Bülteni'ne göre, İşkur'a kayıtlı işsiz sayısı Mayıs ayında geçen yıla göre yüzde 4,89 düşüşle 2,16 milyona geriledi. Açık iş sayısı da aynı dönemde yüzde 16,96 azaldı.
Fransa Merkez Bankası Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası (AMB) Yönetim Kurulu Üyesi Francois Villeroy de Galhau, AMB’nin faiz indirimlerinin ardından para politikasının normalleşmesinden sonra bile faiz oranının hızla ayarlanabileceğini belirtti. Galhau, enflasyonun hedeflenen yüzde 2 seviyesinde olduğunu ve belirsiz ortamda pragmatik ve verilere dayalı kalacaklarını vurguladı.
Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Mayıs 2025 dönemi sonuçları açıklandı. Endeks mayısta 51 değerini alarak üst üste 17’nci ay 50,0 eşiğinin üzerinde gerçekleşti ve ihracat ikliminde ılımlı iyileşmenin sürdüğüne işaret etti.
Geçen hafta öne çıkan ekonomik gelişmelerde Avrupa Merkez Bankası, küresel ticarete yönelik darbelerin etkisiyle faiz oranlarını düşürdü ve enflasyon/büyüme tahminlerini revize etti. Türkiye'de TÜİK Mayıs ayı enflasyon verilerini açıklarken, OECD Türkiye'nin enflasyonla mücadelesini takdir etti. Elon Musk ve Donald Trump arasındaki gerilim ile Trump'ın tarife planlarının piyasalara etkisi de gündemdeydi.
Çin'de tüketici fiyatlarındaki durgunluk ve üretici fiyatlarındaki süregelen düşüş, mayıs ayında da devam etti. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda yüzde 0,1, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise yüzde 3,3 geriledi. Bu durum, ülkede deflasyon endişelerinin sürmesine yol açtı.
Eurostat verilerine göre Euro Bölgesi ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 0,6 büyüyerek ilk tahmin olan yüzde 0,3'ün üzerine çıktı. İrlanda ve Almanya'daki büyüme etkili oldu. AB genelinde de GSYH ve perakende satışlarda artış kaydedildi.
Eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summers, ABD Başkanı Donald Trump'ın vergi ve harcama planının ülkenin borç yükünü artırarak ABD'nin önde gelen küresel güç olma statüsünü zayıflatacağını söyledi. Summers, planın ABD'yi savunmasız hale getirdiğini ve dünyanın en büyük borçlusu olarak bu statüyü riske attığını belirtti.
Almanya'da fabrika siparişleri, Nisan ayında yüzde 1,5'lik düşüş beklentisinin aksine yüzde 0,6 artış gösterdi. Bu artış, ABD Başkanı Donald Trump'ın küresel gümrük vergileri hamlesinin ardından geldi ve bilgisayar, elektronik, optik ürünler ile ulaşım araçlarındaki talepten kaynaklandı.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayımlanan Dünya Enerji Yatırım Raporu'na göre, küresel petrol yatırımlarının 2025 yılında yüzde 6 düşmesi bekleniyor. Bu düşüş, Kovid-19 krizinin yaşandığı yıl hariç on yıldır yaşanan ilk düşüş olacak.
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, ticaret savaşının yarattığı şokun, gelişmekte olan piyasalardaki merkez bankaları için farklı etkiler doğurduğunu ve Kovid pandemisi dönemine göre daha karmaşık bir tablo ortaya koyduğunu söyledi.
New York Fed'in analizine göre, ABD'de ithalata uygulanan yüksek tarifeler işletmelerin maliyetlerini artırdı. Yapılan bir anket, çoğu işletmenin bu artan maliyetlerin en azından bir kısmını fiyat artışları yoluyla müşterilerine yansıttığını ortaya koydu.
ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), tarife artışlarının 2025-2035 döneminde toplam bütçe açığında 2,8 trilyon dolarlık azalma sağlayacağını tahmin ediyor. Analiz, tarife gelirleri, düşen faiz harcamaları ve ekonomik etkileri içerirken, misilleme tarifeleri ve artan belirsizliğin yatırımları ve ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyeceğini öngörüyor.
ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), ABD Başkanı Donald Trump yönetimince sunulan ve Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen vergi indirimi tasarısının ülke bütçesine etkilerine dair tahminini güncelledi. Yeni tahmine göre, tasarı 2034'e kadar bütçe açığını 2,4 trilyon dolar artıracak.
ABD Ticaret Temsilciliğinden yapılan açıklamada, ABD ile AB arasında devam eden ticaret müzakerelerinin hızla ilerlemesinden memnuniyet duyulduğu bildirildi.
HT Sürdürülebilir Tarım ve Gıda Zirvesi’nde, sektörün sürdürülebilirlik ekseninde dönüşümü masaya yatırılacak. Zirvede sürdürülebilir tarım & gıda uygulamaları, gıda güvencesi, yerel üretim ve küresel tedarik zincirleri gibi konular ele alınacak.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen OECD Bakanlar Konseyi Toplantısı'na katıldı. Bolat, toplantıda küresel değer zincirleri, ticaret politikaları, çevresel ve sosyal hedefler, dijital ticaret ve yeşil dönüşüm gibi konuları ele aldı.
Morgan Stanley, Mayıs enflasyon verisi sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) 19 Haziran'daki toplantısında faiz indirimi beklemediğini bildirdi. Kurum, enflasyon görünümündeki iyileşmeye rağmen TCMB'nin faiz indirimlerine Temmuz ayında başlayacağını öngörüyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, yeni teşvik sisteminin detaylarını anlattı. Sistemde kamu kaynaklarının etkin kullanılacağı, seçici teşvik dönemine girildiği ve yatırımcıların finansman yükünü azaltmaya odaklanıldığı belirtildi. Bakan Kacır, düşen enflasyonla birlikte önümüzdeki yıl Türk sanayisi ve ihracatçısı için yeni bir fırsat penceresi açılacağını öngördü.
Beş aylık enflasyon farkının belli olmasıyla birlikte, çalışan milyonlarca memur ve emeklinin Temmuz ayında alacağı zam tablosu netleşmeye başladı. TÜİK verilerine göre beş aylık enflasyon yüzde 15,09 olarak gerçekleşirken, emeklilerin zammı yüzde 15,09, memur ve memur emeklisinin zammı ise yüzde 14 olarak hesaplandı.
Türkiye Sulama Modernizasyonu-2 Projesi kapsamında 757,1 milyon avro tutarında kredi, Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu tarafından onaylandı.
