Türkiye ve dünya ekonomisi, makroekonomik göstergeler, ekonomi haberleri ve analizler
Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve AB Ticaret ve Ekonomik Güvenlik Komiseri Maros Sefcovic, OECD toplantısı kapsamında ikili görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, Türkiye-AB Gümrük Birliği, ikili ticaret, vize zorlukları ele alındı ve 1 Temmuz'da Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu toplantısı kararlaştırıldı.
Tesla'nın Birleşik Krallık'taki yeni araç satışları, Mayıs ayında bir önceki yıla göre yüzde 45'ten fazla düşüş gösterdi. New AutoMotive verilerine göre şirket, geçen ay 1.758 araç satarken, geçen yıl aynı ayda bu rakam 3.244 idi. Düşüşün nedenlerinden biri olarak CEO Elon Musk'ın siyasi duruşu gösteriliyor.
Petrol fiyatları, Kanada'daki yangınların etkisinin azalması ve ABD stoklarındaki düşüş işaretlerinin dengelenmesiyle iki günlük yükselişin ardından yatay seyretti. Brent petrol 65 doların, ABD ham petrolü ise 63 doların üzerinde işlem gördü.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, Nisan ayında ülkedeki açık iş sayısı bir önceki aya kıyasla 191 bin artarak 7 milyon 391 bine yükseldi. Bu rakam, 7 milyon 110 bin olan piyasa beklentilerinin üzerine çıktı.
Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Maksim Reşetnikov, Rus ekonomisinin 2023 ve 2024'teki hızlı büyümenin ardından "soğuma dönemine girdiğini" belirtti. Tüketici talebinde yavaşlama ve bazı sektörlerde üretim düşüşü gözlemlendiğini ifade etti.
ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre, fabrika siparişleri Nisan ayında beklentilerin üzerinde, yüzde 3,7 oranında sert düştü. Bu düşüş, nakliyat dışı, savunma sanayi ve sermaye malları siparişlerini de etkiledi.
Fiat Marka Direktörü Altan Aytaç, Türkiye'de elektrikli araçlara geçişin Avrupa ile benzer seviyelerde ilerlediğini belirtti. Tüketicilerin maliyet hesaplamalarına önem verdiğini, hibritlerin iyi bir alternatif olduğunu söyledi. Aytaç ayrıca, Fiat'ın geçen yıl 138 binin üzerinde satışla 6 yıl üst üste pazar lideri olduğunu ekledi.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Birliği (AB) ve Euro Bölgesi'nin Nisan ayı işsizlik verilerini yayımladı. Buna göre, AB'de işsizlik oranı Nisan'da değişmezken, Euro Bölgesi'nde yüzde 6,3'ten yüzde 6,2'ye geriledi. Genç işsizlik oranları da her iki bölgede düşüş gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından Haziran ayına ilişkin enflasyon oranlarını açıklamasıyla konut ve işyeri kira artış oranları da belli oldu. Açıklanan Mayıs enflasyon verisiyle birlikte Haziran ayında konut ve işyerleri kiralarında uygulanacak tavan zam oranı da yüzde 45,80 açıklandı.
Aylık otomotiv satışları Mayıs ayında da 100 bin adedin üzerinde gerçekleşerek seyrini korudu. ODMD verilerine göre, Mayıs 2024'te pazar bir önceki yıla göre yüzde 7,4 artışla 107 bin 730 adet oldu. Ocak-Mayıs 2025 döneminde ise toplam pazar geçen yıla göre yüzde 3,7 artarak 489 bin 366 adede ulaştı.
ABD Başkanı Donald Trump daha fazla ticaret anlaşması imzalamaya istekli olsa da Çin ve Avrupa ile görüşmeler iletişim kopuklukları ve yeni gümrük vergisi tehditleri nedeniyle durma noktasına geldi. Son günlerde, Trump’ın ticaret konusunda yine riskli bir politika izlemesi ve gerilimi tırmandıran açıklamalarıyla, ileriye dönük patika daha da karmaşık hale geldi.
Çin’in imalat sektörü Mayıs ayında Caixin/S&P Global PMI verilerine göre Eylül 2022’den bu yana en hızlı daralmasını yaşadı. Endeks 48,3’e gerileyerek 50 eşiğinin altına düştü. Bu düşüşte yurt dışı talepteki azalma ve yeni ihracat siparişlerindeki gerileme etkili oldu.
Ticaret Bakanı Bolat, yarın Paris'te düzenlenecek OECD Bakanlar Konseyi toplantısına katılacak. Toplantıda küresel ekonomi, iklim değişikliği, dijitalleşme, yapay zeka ve ticaret politikaları gibi konular ele alınacak. Bakan Bolat ayrıca AB Komisyonu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic ile ikili görüşme gerçekleştirecek.
ABD Ticaret Bakanlığı, Nisan ayına ilişkin inşaat harcama verilerini açıkladı. Buna göre, ülkede mevsim etkisinden arındırılmış inşaat harcamaları, Nisan'da bir önceki aya kıyasla yüzde 0,4 azalışla 2,15 trilyon dolar oldu.
ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Kuzeydoğu'daki acil evsel ısıtma için kullanılan dizel yakıt rezervinin satılmasını ve kapatılmasını istiyor. Bu satıştan elde edilecek 100 milyon dolar gelirin bütçe açığını azaltmak amacıyla kullanılması planlanıyor. Rezervin satışı Kongre onayı gerektiriyor.
ABD'de imalat aktivitesi Mayıs ayında dördüncü ay üst üste daralma gösterdi. ISM imalat PMI endeksi beklentilerin altında kalarak 48,5'e geriledi. İthalat ve ihracat endeksleri de önemli düşüşler kaydetti.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), hava yolu şirketleri için bu yıla ilişkin net kar tahminini 600 milyon dolar düşürerek 36 milyar dolara revize etti. Raporda, küresel ticari çatışmaların beklentileri düşürdüğü belirtildi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, mayıs ayında sanayi grubu sektörlerinden otomotiv endüstrisi 3,9 milyar dolarlık ihracatla en fazla dış satım yapan sektör oldu. Sanayi grubunun toplam ihracatı yüzde 4,4 artışla 17,9 milyar dolara ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılında hanehalkı tüketim harcamalarında en yüksek payı yüzde 26 ile konut ve kira aldı. Bunu ulaştırma (yüzde 21,6) ve gıda/alkolsüz içecekler (yüzde 18,1) izledi. En düşük paylar ise sigorta/finansal hizmetler, eğitim ve eğlence/sağlık harcamalarında görüldü. Gelir gruplarına ve temel gelir kaynaklarına göre harcama dağılımı farklılık gösterdi.
Petrol fiyatları, üretici grubu OPEC+'ın Temmuz ayında üretimi önceki iki ayda olduğu gibi günlük 411 bin varil artırma kararı almasının ardından Pazartesi günü varil başına 1 doların üzerinde yükseldi. Brent ham petrolü yüzde 2,13, ABD ham petrolü ise yüzde 2,5 artış gösterdi.
