Türkiye'nin Enerji Dönüşümünde 2026 Kritik Eşik: Cari Açık Hedefinde
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2026'yı Türkiye'nin enerji bağımsızlığı ve cari açığı minimize etme yolunda "altın yıl" ilan etti. Akkuyu'dan Karadeniz gazına, yenilenebilir enerjiden şebeke modernizasyonuna kadar dev projelerin hayata geçeceği bu dönem, ekonominin en büyük yüklerinden biri olan enerji ithalatını hafifletmeyi hedefliyor. Yapay zeka ve elektrikli araçların artan talebiyle stratejik önem kazanan bu adımlar, Türkiye'yi bölgesel bir enerji merkezi konumuna taşıyacak.
Ahmet Yıldız
•
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, stratejilerinin odağında yükselen talebi karşılamak ve ithalat yükünü hafifletmek olduğunu belirterek, 2026’nın hem diplomasi hem de üretimde altın yıl olacağını vurguladı.
Stratejik Yol Haritası Bakan Bayraktar’ın açıklamalarına göre Türkiye, 2026’da bölgesel bir enerji diplomasi merkezi olma yolunda ilerleyecek. Akkuyu Nükleer Santrali’nin ilk ünitesinin faaliyete geçmesinden Karadeniz’deki doğal gaz üretiminin iki katına çıkarılmasına kadar pek çok kritik proje bu yılda vücut bulacak. Temel amaç, döviz faturasını düşürerek ekonominin en büyük engeli olan enerji kaynaklı cari açığı minimize etmek. Bakan, özellikle yapay zeka, veri merkezleri ve elektrikli araçlar nedeniyle hızla artan elektrik ihtiyacının, bu projelerin önemini daha da artırdığını ifade etti.
2035 yılı için hedeflenen 120 bin megavatlık rüzgar ve güneş kapasitesi yolunda 2026, kilit bir durak olacak. Bu yıl 6 bin 500 MW güneş (GES) ve 2 bin MW rüzgar (RES) yatırımıyla hedeflerin yakalandığını belirten Bayraktar, YEKA ihalelerinin hız kesmeyeceğini müjdeledi. Ayrıca sanayicilerin en büyük şikayeti olan ve 4 yılı bulan izin süreçleri, yapılacak yasal düzenlemelerle 2 yıla indirilecek. Böylece yatırımcı, bürokratik engellere takılmadan tesisini hızla kurabilecek.
2026, sadece karadaki değil, sulardaki potansiyelin de ekonomiye kazandırıldığı bir yıl olacak. Özellikle baraj gölleri üzerinde kurulacak 3 bin megavatlık "Yüzer GES" projeleri öncelikli gündem maddesi haline gelecek. Ayrıca deniz üstü rüzgar enerjisi (Offshore) için de YEKA benzeri bir modelle ilk adımlar atılacak.
Artan yenilenebilir enerji üretimini sisteme entegre etmek için şebeke altyapısı baştan aşağı yenileniyor. Türkiye’de ilk kez "Yüksek Gerilim Doğru Akım" (HVDC) hatları inşa edilerek elektriğin ana yolları oluşturulacak. Dünya Bankası ile imzalanan 6 milyar dolarlık finansman bu alanda kullanılacak ve süreçler 2026 itibarıyla hız kazanacak.
2026, enerji sektörüne dış sermaye akışının yoğunlaşacağı bir yıl olacak. TPAO’nun 4 milyar dolarlık sukuk ihracı ve Sakarya Gaz Sahası için planlanan ECA kredileri dikkat çeken finansal enstrümanlar arasında. Türkiye Petrolleri’nin Libya, Irak ve Kazakistan gibi ülkelerde saha satın almalarıyla büyüyeceğini belirten Bayraktar, 2028’de günlük 500 bin varil üretim kapasitesine ulaşmayı hedeflediklerini açıkladı.
2026-2030 dönemini kapsayan yeni tarife döneminde, Türkiye genelindeki dağıtım şebekelerine toplam 1 trilyon liralık devasa bir yatırım yapılacak. Yıllık 200 milyar liralık bu bütçe; şebeke genişletme, bakım ve yenileme çalışmalarında kullanılacak. Ayrıca Kırklareli’nde 900 megavatlık yeni bir doğal gaz santrali devreye alınırken, yerli ve ithal kömür kapasiteleri de baz yük ihtiyacı için yeniden planlanacak.
Enerji Desteklerinde Verimlilik Dönemi: Elektrikte destek sınırı 4 bin kilovatsaate düşürülürken, doğal gazda bölge bazlı "kademeli tarife" sistemine geçilecek. Destek bütçesi daha verimli kullanılarak 400 milyar TL seviyelerinde tutulacak.
İhracatçıya Enerji Kalkanı: Sanayicilerin kendi enerjilerini üretmeleri için ek kapasiteler açılacak. "Tüketilen yerde üretim" ilkesiyle fabrikaların kendi tesislerini kurma süreçleri hızlandırılacak.
Karbon Ticareti Başlıyor: Avrupa’nın "Sınırda Karbon Düzenlemesi"ne uyum için EPİAŞ bünyesinde bir Karbon Ticaret Merkezi kurulacak.
Eti Maden’de Yeni Vizyon: Milli maden şirketi Eti Maden, sadece bor ile sınırlı kalmayacak; nadir toprak elementleri, bakır ve altın gibi alanlarda dünya devi bir "milli şampiyona" dönüştürülecek.
Depolamada "DEKA" Modeli: Enerji depolaması için 2026’da "Depolama Kaynak Alanı" (DEKA) modeli hayata geçirilerek, uluslararası yatırımcılarla 2 bin megavatlık kapasite devreye alınacak.
Sakarya Gaz Sahası’ndaki üretim, Osman Gazi Yüzer Üretim Platformu ile 2026’da iki katına çıkacak. Bu hamle sayesinde 8 milyon hanenin doğal gazı yerli kaynaklardan karşılanacak ve yıllık 3.2 milyar dolarlık ithalatın önüne geçilecek. Hedef, 2028’de ikinci platformun gelişiyle üretimi 4 katına taşımak.
Türkiye’nin enerji portföyüne yeni bir soluk getirecek olan "kaya petrolü" üretimi için Diyarbakır’da yatay sondaj ve çatlatma yöntemlerine başlanıyor. ABD’li ortaklarla yürütülen bu projenin başarısı, ilerleyen dönemde Trakya’da kaya gazı üretiminin de kapısını aralayacak.
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde ilk reaktörün 2026’da elektrik üretimine başlaması hedefleniyor. Küçük Modüler Reaktörler (SMR) için yasal altyapı Meclis’e taşınırken, Sinop’taki ikinci nükleer santral için Türkiye-Güney Kore-ABD arasında üçlü bir model üzerinde duruluyor. Ayrıca Rusya’nın sağladığı 9 milyar dolarlık finansmanın büyük bir kısmının 2026-2027 döneminde kullanılması bekleniyor.
