Türkiye'de Zirai Don Alarmı: Tarım Sektörü ve Gıda Fiyatları Risk Altında

Türkiye ekonomisi, 2026 yılına girerken tarım sektörünü doğrudan etkileyecek önemli bir iklimsel sınamayla karşı karşıya. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından yayımlanan zirai don risk haritası, yeni yılın ilk haftasında ülkenin büyük bir bölümünde çok kuvvetli zirai don beklendiğini ortaya koyuyor. Bu durum, özellikle kışlık sebze ve meyve üretimi başta olmak üzere, tarımsal üretimde ciddi kayıplara yol açma potansiyeli taşıyor ve gıda enflasyonu ile tedarik zinciri güvenliği üzerinde baskı yaratabilir. Yeni Yılın İlk Günlerinde Don Alarmı MGM'nin tahminlerine göre, yılbaşı gecesi hafif bir don beklentisi olsa da, asıl tehlike 1 Ocak'ı 2 Ocak'a bağlayan gece ile 2 Ocak'ı 3 Ocak'a bağlayan gecelerde yaşanacak. Bu tarihlerde Türkiye'nin neredeyse tamamında etkili olacak donun şiddetinin, ülkenin çok büyük bir kısmında "çok kuvvetli" seviyede hissedilmesi bekleniyor. 3 ve 4 Ocak tarihlerinde ise donun etkisi, "kuvvetli" ve "çok kuvvetli" olarak özellikle orta ve doğu bölgelerde yoğunlaşacak. Bu, mevsim normallerinin oldukça altında seyreden sıcaklıkların, tarımsal faaliyetler için kritik bir risk faktörü oluşturduğunu gösteriyor. Tarım Sektörü İçin Kritik Dönemeç Uzmanlar, ağaçların mevsimsel olarak uykuda olması nedeniyle ilkbahar donlarına kıyasla riskin bir miktar daha düşük olduğunu belirtse de, açık tarla ve bahçelerde üretimi devam eden kışlık sebzeler ve meyveler için durum oldukça kritik. Özellikle marul, ıspanak, pırasa gibi ürünler ile hasadı devam eden turp ve havuç gibi toprak altı ürünler doğrudan tehdit altında. Seralarda yapılan örtü altı üretimlerin de ani sıcaklık düşüşlerine karşı ekstra önlemler alması gerekiyor. Ayrıca, şeker pancarı hasadının sonuna gelinmiş olsa da, henüz sökülmemiş yüzde 1-2'lik bir kısmın da don riskine maruz kalabileceği uyarısı yapılıyor. Bu denli yaygın ve şiddetli bir zirai donun, tarımsal ürün arzında kısa vadeli daralmalara yol açması kaçınılmaz. Arz-talep dengesindeki bu bozulma, özellikle büyük şehirlerdeki taze sebze ve meyve fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturabilir. Dunyaekonomi.com olarak, bu durumun yılın ilk çeyreğinde gıda enflasyonu rakamlarına yansımasını bekliyoruz. Ayrıca, çiftçiler için ürün kaybı, gelir düşüşü anlamına gelirken, bu durum kırsal ekonomilerde de olumsuz bir etki yaratma potansiyeline sahip. İklim Değişikliği ve Tarım Politikaları Yaşanan bu zirai don riski, Türkiye'nin son yıllarda giderek artan iklimsel şoklarla mücadelesinin bir parçası. Uzmanlar, iklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkilerini minimize etmek adına uzun vadeli stratejilerin önemini vurguluyor. Kısa vadede ise çiftçilerin acil önlemler alması hayati. Bu önlemler arasında;