Türkiye-Irak Hattında Kritik Viraj: Petrol Anlaşması Bitiyor

Türkiye'nin enerji koridoru rolünün temel taşlarından biri olan ve Kerkük petrolünü Ceyhan üzerinden dünyaya ulaştıran tarihi boru hattı anlaşması, 27 Temmuz 2026'da miadını dolduruyor. Yaklaşık 50 yıldır yürürlükte olan bu anlaşmanın sona ermesi, basit bir takvim yaprağının kopmasından çok daha fazlasını ifade ediyor; Ankara ve Bağdat için yeni bir müzakere sürecinin ve Türkiye'nin enerji stratejisi için kritik bir sınavın başlangıcı anlamına geliyor.Yarım Asırlık Stratejik Mirasın Geleceği1973 yılında temelleri atılan ve Türkiye'yi Ortadoğu petrolünün Batı'ya açılan kapısı konumuna getiren Kerkük-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, bugüne dek milyonlarca varil petrolün güvenli geçişini sağladı. Bu hat, sadece ekonomik bir gelir kapısı değil, aynı zamanda Türkiye'ye bölgesel denklemlerde önemli bir stratejik koz kazandırdı. Ancak anlaşmanın sona ermesiyle birlikte, bu mirasın geleceği ve Türkiye'nin transit ülke rolünün devamlılığı yeniden masaya yatırılacak.Yeni Anlaşma Masasında Hangi Kartlar Var?Gelecek müzakereler, geçmiştekilerden çok daha karmaşık bir zeminde ilerleyecek. Türkiye için öncelik, Ceyhan Terminali'nin stratejik önemini korumak ve transit gelirlerini güvence altına almak olacak. Ancak Irak tarafında, özellikle merkezi hükümet ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) arasındaki yetki ve gelir paylaşımı anlaşmazlıkları, müzakerelerin seyrini doğrudan etkileyecek en kritik faktör olarak öne çıkıyor.Ankara'nın sadece Bağdat ile değil, aynı zamanda Erbil ile de dengeli bir diplomasi yürütmesi, yeni anlaşmanın sağlıklı bir zemine oturması için hayati önem taşıyor.Müzakere masasında olması beklenen temel başlıklar şunlar:Transit Ücretleri: Günümüz enerji piyasası koşullarına göre transit ücretlerinin yeniden belirlenmesi.Yatırım ve Modernizasyon: Hattın verimliliğini ve güvenliğini artırmak için gereken yeni yatırımların kim tarafından karşılanacağı.Arz Güvenliği: Hattın fiziksel güvenliğinin sağlanmasına yönelik garantiler ve sorumluluk paylaşımı.KBY Petrolü: KBY'nin hattan yapacağı ihracatın statüsü ve gelirlerin paylaşım mekanizması.'Enerji Hub'ı Vizyonu İçin Bir TestBu gelişme, Türkiye'nin uzun yıllardır dile getirdiği 'enerji ticaret merkezi (hub)' olma vizyonu için de bir turnusol kağıdı niteliğinde. Irak ile yapılacak yeni anlaşmanın koşulları, Türkiye'nin güvenilir bir ortak ve vazgeçilmez bir transit rota olup olmadığını uluslararası piyasalara bir kez daha gösterecek. Başarılı bir müzakere süreci, Türkiye'nin sadece Irak petrolü için değil, gelecekte bölgedeki diğer potansiyel enerji kaynakları için de cazibesini artırabilir. Başarısızlık ise, Türkiye'nin enerji jeopolitiğindeki ağırlığını sorgulatma riski taşıyor.