Kremlin, iç piyasada artan akaryakıt fiyatlarını kontrol altına almak ve arz güvenliğini sağlamak amacıyla 31 Ağustos'a kadar benzin ihracatını geçici olarak yasakladığını duyurdu. İlk bakışta standart bir piyasa düzenlemesi gibi görünen bu karar, aslında Rusya'nın savaş ekonomisinin karşılaştığı ciddi zorlukları ve kırılganlıkları gözler önüne seriyor.
Bu yasak, Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak'ın temmuz başında artan fiyatlar karşısında verdiği "gerekli önlemler alınsın" talimatının somut bir adımı olarak geldi. Ancak kararın ardındaki nedenler, basit bir talep artışından çok daha karmaşık.
Yasağın Perde Arkası: İHA Saldırıları ve Tarımsal Baskı
Rusya'nın bu radikal kararı almasının temelinde iki ana faktör yatıyor:
Rafineri Altyapısının Hedef Alınması: Ukrayna tarafından düzenlenen insansız hava aracı (İHA) saldırıları, Rusya'nın petrol rafinerilerinde ciddi üretim kayıplarına yol açtı. Bu saldırılar, ham petrol üretimini değil, doğrudan nihai ürün olan benzin ve motorin arzını vurarak Moskova'nın en hassas noktalarından birine darbe indirdi.
Mevsimsel Talep Patlaması: Özellikle tarım sektörünün hasat dönemi için artan yakıt talebi, zaten zayıflamış olan arz üzerinde ek bir baskı unsuru oluşturdu. Hükümet, iç piyasada olası bir kıtlığı ve bunun tetikleyeceği sosyal huzursuzluğu önlemek için ihracat musluğunu kapatmayı tercih etti.
Yılda 40 milyon tondan fazla benzin üreten bir enerji devinin ihracatı durdurma noktasına gelmesi, savaşın ekonomik maliyetinin ne denli yükseldiğinin açık bir göstergesi olarak yorumlanıyor.
Küresel Piyasalar ve Türkiye İçin Ne Anlama Geliyor?
Rusya'nın piyasadan geçici olarak çekilmesi, küresel benzin arzında bir daralmaya neden olacak ve fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı yaratacaktır. Bu durumun olası etkileri şunlardır:
Brent petrol ve benzin fiyatları: Karar, uluslararası petrol fiyatlarını ve özellikle benzin marjlarını (crack spreads) doğrudan etkileyebilir. Arz endişeleri, küresel piyasalarda yeni bir volatilite dalgası başlatma potansiyeline sahip.
Rus hükümetinin bu adımı, 'enerji silahını' kendi iç istikrarını korumak için kullanmak zorunda kaldığını gösteren kritik bir gelişmedir. Bu durum, küresel enerji denklemini yeniden şekillendirebilir.
Türkiye'ye Etkisi: Türkiye, ham petrol ve petrol ürünlerinde büyük ölçüde dışa bağımlı bir ülke. Rusya'dan doğrudan benzin ithalatı sınırlı olsa dahi, Akdeniz çanağındaki ve küresel piyasalardaki fiyat artışları, doğrudan pompa fiyatlarına yansıyacaktır. Bu durum, zaten yüksek olan enflasyon üzerinde ek bir maliyet baskısı oluşturma riski taşıyor.
Sonuç olarak, Moskova'nın bu hamlesi, savaşın sadece cephede değil, ekonomik cephede de ne kadar çetin geçtiğini ortaya koyuyor. Küresel piyasalar ve Türkiye ekonomisi, bu kararın domino etkilerini önümüzdeki haftalarda yakından hissedecektir.
