Kredi Piyasasında Çifte Standart: Tüketici Borçlanması Sürerken Ticari

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) son haftalık bülteni, Türkiye'deki kredi piyasasında dikkat çekici bir ayrışmayı gözler önüne serdi. 21 Kasım haftasında bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi yaklaşık 1 milyar 323 milyon lira azalarak 21 trilyon 843 milyar 945 milyon liraya geriledi. Bu düşüş, genel ekonomik aktivitedeki yavaşlama beklentilerini güçlendirirken, detaylar farklı dinamiklere işaret ediyor.Toplam kredi hacmindeki bu geri çekilmeye rağmen, tüketici kredileri aynı dönemde 8 milyar 840 milyon lira artarak 2 trilyon 756 milyar 907 milyon liraya yükseldi. Bu artışın büyük bir kısmı, 2 trilyon 54 milyar 125 milyon lira ile ihtiyaç kredilerinden kaynaklandı. Konut kredileri 654 milyar 355 milyon lira, taşıt kredileri ise 48 milyar 428 milyon lira düzeyinde kaldı. Bu durum, hane halkının enflasyonist ortamda veya temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanarak borçlanmaya devam ettiğini gösteriyor.Ticari Kredilerde Yatay Seyir, Tüketici Kredilerinde İvme KaybıPara politikasındaki sıkılaşmanın etkileri, kredi büyüme oranlarında kendini hissettirmeye başladı. 13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış verilere göre, ticari kredilerdeki büyüme 21 Kasım haftasında yüzde 21 ile yatay seyrini sürdürdü. Bu oran, işletmelerin yatırım ve üretim iştahının düşük kaldığına veya bankaların ticari kredi verme konusundaki temkinli duruşuna işaret ediyor.Öte yandan, bir haftalık ivmelenmenin ardından tüketici kredi büyümesi geri çekildi ve yüzde 53,9 olarak kaydedildi. Bu geri çekilme, Merkez Bankası'nın faiz artırımlarının ve makroihtiyati tedbirlerin tüketici borçlanması üzerindeki yavaşlatıcı etkisinin başladığını gösteriyor. Ancak, yıllık bazda hala yüksek olan bu büyüme oranı, tüketim harcamalarının güçlü kalmaya devam ettiğini ve enflasyonist baskıların sürdüğünü de düşündürüyor.Bireysel Kredi Kartları ve Takipteki Alacaklar: Risk SinyalleriBankaların bireysel kredi kartı alacakları bu dönemde yüzde 1,6 azalarak 2 trilyon 575 milyar 111 milyon lira düzeyine geriledi. Kredi kartı harcamalarındaki bu düşüş, tüketicilerin daha kontrollü harcama eğilimine girdiğini veya kredi kartı yerine taksitli kredilere yöneldiğini gösterebilir.Sektörün aktif kalitesi açısından önemli bir gösterge olan takipteki alacaklar, 21 Kasım itibarıyla önceki haftaya göre 3 milyar 528 milyon lira artışla 548 milyar 558 milyon liraya çıktı. Bu artış, ekonomik koşulların zorlaşmasıyla birlikte borç geri ödemelerinde yaşanan sıkıntıların arttığına işaret ediyor. Bankaların bu alacakların 398 milyar 230 milyon lirası için özel karşılık ayırması, potansiyel risklere karşı hazırlıklı olma çabasını yansıtıyor.Bankacılık Sektörünün Öz Kaynak GücüTüm bu gelişmelerin yanı sıra, bankacılık sisteminin yasal öz kaynakları aynı dönemde 87 milyar 811 milyon lira artarak 4 trilyon 807 milyar 35 milyon liraya ulaştı. Öz kaynaklardaki bu artış, sektörün artan risklere karşı sermaye yapısını güçlendirme ve finansal istikrarını koruma çabasını ortaya koyuyor. Bu durum, yükselen takipteki alacaklara rağmen bankacılık sektörünün genel dayanıklılığı açısından olumlu bir sinyal olarak değerlendirilebilir.Sonuç olarak, BDDK verileri, Türkiye ekonomisinde kredi piyasasının karmaşık bir dönemden geçtiğini gösteriyor. Para politikası sıkılaşmasının ticari krediler üzerindeki yavaşlatıcı etkisi belirginleşirken, tüketici kredilerindeki yüksek büyüme ve takipteki alacaklardaki artış, ekonomik aktivite ve finansal istikrar açısından yakından izlenmesi gereken kritik göstergeler olmaya devam ediyor.