Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Kasım 2025 dönemi sonuçları açıklandı.
Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, Ekim'de 46,5 olan manşet PMI kasımda 48'e yükseldi. Endeks eşik değer 50’nin altında kalmakla birlikte faaliyet koşullarında şubattan bu yana en hafif bozulmaya işaret etti.
Manşet veriye benzer şekilde, imalat üretimindeki gerileme Kasım'da son dokuz ayın en düşük hızında kaydedildi. Bununla birlikte, firmalar yeni siparişlerdeki düşüşe bağlı olarak üretim hacimlerini azaltmaya devam etti. Talepteki zayıflık nedeniyle yeni siparişler yavaşladı, ancak söz konusu yavaşlama Ağustos ayından bu yana en ılımlı seviyede gerçekleşti. Bununla birlikte, yeni ihracat siparişlerinde daralma belirginleşti. Bazı firmalar, uluslararası alanda rekabetçi fiyatlama koşullarına dikkat çekti.
Fiyat üzerinden rekabet etme çabaları, Kasım ayında imalatçıların satış fiyatlarını oldukça düşük bir oranda artırmalarıyla sonuçlandı. Böylece enflasyon yılın başından bu yana en hafif düzeyde gerçekleşti. Girdi maliyetlerindeki artışın yavaşlaması, firmaların nihai ürün fiyatları enflasyonunu sınırlama çabalarını destekledi.
Girdi fiyatlarında artış yaklaşık olarak son bir yılın en düşük hızında ölçülürken, artış bildiren anket katılımcıları, bu durumu genellikle ham madde maliyetlerindeki yükselişe bağladı. Üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamalara paralel olarak, istihdamdaki daralma Kasım ayında ılımlı düzeyde gerçekleşti ve Mart'tan bu yana en düşük oranda kaydedildi. Bununla birlikte, firmalar satın alma faaliyetlerini belirgin bir şekilde azaltırken hem girdi hem de nihai ürün stoklarında düşüş hızlandı. Öte yandan, tedarikçi performansının ekim ayında gösterdiği hafif iyileşmenin ardından tedarikçilerin teslimat sürelerinde kısmi bir artış gözlendi.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Enflasyonist baskıların hafiflemesi, kasım ayında Türk imalat sektörüne olumlu yansıdı. Girdi maliyetleri ve satış fiyatları 2025’in başından bu yana en düşük oranlarda arttı. Bu gelişme, üretim, yeni siparişler ve istihdam gibi önemli alt kalemlerde daralmanın hız kesmesi ile aynı döneme denk geldi. Özellikle istihdamda düşüş durma noktasına yaklaştı. Veriler, yılın sonu yaklaşırken imalat sektörünün toparlanabileceği yönünde umut veriyor.”
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Kasım 2025 raporu, iyileşme yönünde bazı sinyaller verdi. Üretimini artırabilen hiçbir sektörün olmadığı ekim ayının ardından, kasımda üç sektör yeniden büyümeye geçti. En güçlü iyileşme, son dört ayda ilk kez büyüme gösteren elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe izlendi.
Metalik olmayan mineral ürünler ile ağaç ve kağıt ürünleri de üretim hacmini artırırken, en keskin daralma tekstil sektöründe gerçekleşti. Üretimdeki gelişmelere paralel şekilde, kasımda yeni siparişlerin arttığı sektör sayısı üç olurken, bu alanda yine elektrikli ve elektronik ürünler sektörü başı çekti. Söz konusu sektörün yeni siparişleri Ocak 2023’ten bu yana en yüksek oranda arttı. Yeni siparişlerde en keskin yavaşlama ise zorlu talep koşullarıyla karşılaşmaya devam eden tekstil ürünlerinde yaşandı. Tekstil firmaları yeni ihracat siparişlerinde de zorlanırken, diğer sektörler arasında iyileşme kaydedenler olduğu gözlendi. Yurt dışından alınan yeni siparişlerde en hızlı artış ağaç ve kağıt ürünlerinde gerçekleşti. Kasım ayında firmalar, maliyet enflasyonundaki yavaşlamadan destek aldı.
On sektörün tamamında girdi fiyatları Ekim ayına göre daha sınırlı artış gösterdi. En hızlı yükseliş makine ve metal ürünlerinde, en düşük enflasyon ise giyim ve deri ürünlerinde kaydedildi. İmalatçılar genellikle satış fiyatlarını daha düşük oranda artırarak veya doğrudan indirime giderek maliyet tasarruflarını müşterilerine yansıtmaya çalıştı. Tekstil ve metalik olmayan mineral ürünler sektörlerinin nihai ürün fiyatlarında düşüş gözlenirken, en keskin fiyat artışı ise ana metal sanayinde kaydedildi.
Anket kapsamında izlenen on sektörün yarısı kasım ayında çalışan sayılarını artırdı. Böylece istihdamın genişlediği sektör sayısı son bir buçuk yılın zirvesine çıktı. Üretim ve yeni siparişlerde olduğu gibi, istihdamda da en hızlı artış elektrikli ve elektronik ürünler sektörü kaydedildi. Diğer uçta ise anketin başladığı Ocak 2016’dan bu yana en belirgin istihdam kaybının yaşandığı tekstil ürünleri yer aldı. Son olarak, satın alma faaliyetleri ve stok düzeylerinde de Ekim ayına göre daha genele yayılı şekilde artış gerçekleşti.
