İhracatta 270 Milyar Dolar Sınavı: Rekabetçilik ve İstihdam Krizi
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2025 yılını 270 milyar dolar ihracatla kapatmayı öngörürken, küresel riskler ve yüksek üretim maliyetleri nedeniyle rekabetçilikte ciddi zorluklar yaşandığını belirtiyor. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, imalat sanayindeki 582 bin kişilik istihdam kaybına dikkat çekerek, net ihracatın büyümeye negatif katkı verdiğini vurguladı. TİM, bu tabloya karşı 2026'da 200'ü aşkın ticaret heyeti ile pazar çeşitliliğini artırmayı hedefliyor.
Fatma Demir
•
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), pazar çeşitliliğini artırmak ve ihracatçıları yeni alıcılarla buluşturmak için son üç yılda yoğunlaştırdığı heyet programlarını 2026’da arttırarak devam ettirecek. 2025’te 31 ülkeye 32 heyet programı düzenleyen TİM, 2026’da 38 ticaret heyeti ile ihracatçıları beş kıtada alıcılarla buluşturacak. Birliklerin yapacağı etkinliklerle heyet sayısı 200’ü aşacak.
Bu yılın 270 milyar dolar ihracatla kapatılacağını ve önümzdeki yıl rekabetciliğin yakalanması durumunda 282 milyar dolarlık ihracat yapılabileceğini dile getiren TİM Başkanı Mustafa Gültepe, TİM'in 2026 yılı planladıkları fuarları ve heyet programlarının anlatıldığı toplantıda,Türkiye’nin üretim potansiyelini dünyaya tanıtma imkânı sağlayan en önemli platformlar olarak gördüklerini söyledi.
İhracatçıları, Ticaret Bakanlığın, TİM’in ve birliklerimizin kurumsal güvencesinde potansiyel alıcı konumundaki firmaların doğrudan karar vericileriyle buluşturduklarını dil getiren Gültepe, "2025’te birliklerimizle, toplamda 200’e yakın heyet programı ve 300’ü aşkın fuar katılımı gerçekleştirdik. Sadece TİM’in düzenlediği organizasyonlarda 546 firmamızı 31 ülkede 4 bine yakın alıcı ile bir araya getirdik. Yaklaşık dokuz bin ikili iş görüşmesinde ihracatçılarımız alıcılarla bir araya geldi” dedi.
Güncel gelişmeleri de değerlendiren Mustafa Gültepe, üretim ve ihracat açısından özellikle son iki yılın zor geçtiğini hatırlattı. Türkiye’de üretim maliyetlerinin dolar bazında Asya’daki rakip ülkelere göre yüzde 60-65, Doğu Avrupa’dan yüzde 15-20 daha pahalı olduğuna dikkat çeken Gültepe, şunları söyledi:
“Biz bir süredir dünyaya sadece ürün değil enflasyonumuzu da ihraç etmeye çalışıyoruz. Tabi kimse bunu satın almıyor. Dolayısıyla iddialı olduğumuz birçok sektörde rekabetçiliğimiz zayıfladı. İhracat artışında arzu ettiğimiz çift haneli oranlara bir türlü ulaşamıyoruz. Bu yıl 11 aylık ihracatta yüzde 3,7 artıdayız. 2025’i 270 milyar dolar civarında bir ihracatla tamamlayacağız. 11 ayda geçen yılın aynı dönemine göre 8,7 milyar dolar fazlamız var. Bu artışta en büyük katkıyı otomotiv, savunma sanayi ve kimya sektörlerimiz verdi.
4,2 milyar dolarlık parite katkısını da eklediğimizde tablo daha da netleşiyor. Verilerden de anlaşılacağı üzere ihracatı tabana yayma konusunda sıkıntılarımız devam ediyor. Son dört çeyrekte net ihracat büyümeye negatif yönde katkı verdi. Oysa her defasında ifade ettiğimiz gibi sağlıklı ve sürdürülebilir ekonomik büyüme için katkıyı üretimden ve ihracattan almamız gerekiyor. Üretim ve ihracattaki gerileme imalat sanayi istihdamına da olumsuz yansıyor. SGK verilerine göre Eylül 2022’de yaklaşık 4 milyon 507 bin olan imalat sanayi istihdamı Eylül 2025’te, 3 milyon 925 bine geriledi. Bu sonuç, üç yılda imalat sanayi istihdamında 582 bin kayıp anlamına geliyor."
Gültepe, küresel ticarette 2026 yılının da zor geçeceğini, jeopolitik risklerin yanı sıra ticaret savaşları ve korumacılık önlemlerinin ihracatın yönünü belirleyen unsurlar olacağını söyledi.
Küresel risklerin ve korumacılık önlemlerinin arttığı bu süreçte yeniden rekabetçi koşullara dönmenin kritik önem taşıdığını vurgulayan Gültepe, “Dolayısıyla ihracatı önceleyen politikaları devreye almalıyız. Rekabetçiliğimizi kazanabilirsek Orta Vadeli Program’da (OVP) 2026 için öngörülen 282 milyar dolarlık mal ihracatı hedefini rahatlıkla yakalayabiliriz” diye konuştu.
