Çin Başbakanı Li Çiang'ın, Tayvan gerilimi nedeniyle Japon mevkidaşı Takaiçi Sanae ile bu hafta sonu Güney Afrika'nın Johannesburg şehrinde düzenlenecek G20 Zirvesi’nde görüşmeyeceği duyurdu.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında yöneltilen soru üzerine, "Başbakan Li'nin G20 Zirvesi'nde Japon liderle bir görüşme planı yok. Japon tarafının doğru bir tavır sergilemesi gerekiyor" dedi.
Sözcü Mao, hafta başında benzer bir soru karşısında aynı yönde açıklama yapmıştı ancak ertesi gün Japonya Kabine Baş Sekreteri Minoru Kihara, Tokyo'nun diyaloğa açık olduğunu söyleyerek farklı bir mesaj vermişti.
Gerilimin azaltılması amacıyla Japonya, Dışişleri Bakanlığı Asya ve Okyanusya İşleri Dairesi Genel Müdürü Kanai Masakai'yi hafta başında Pekin'e göndermişti. Ancak Masakai, Çin Dışişleri Bakanlığı Asya İşleri Dairesi Genel Müdürü Liu Cinsong ile yaptığı görüşmeden sonuç alamadıklarını açıkladı.
Görüşme sonrası bakanlık çıkışında çekilen bir videoda Japon diplomatın, Çinli mevkidaşı önünde eğilmiş gibi görünmesi, CCTV ile bağlantılı bir sosyal medya hesabında yayımlanmış ve bu görüntü Japon tarafınca "diplomatik aşağılama girişimi" olarak değerlendirilmişti. Tokyo, bu konuda Pekin'e resmi şikayette bulundu.
Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae'nin 7 Kasım'da Japon Parlamentosu'nda yaptığı konuşmada, Tayvan Boğazı'na yönelik bir saldırıyı "ülkenin varlığını tehdit eden bir durum" olarak değerlendireceğini ve askeri güç kullanabileceğini söylemesi, Tayvan'ı kendi toprağı olarak gören Çin'in sert tepkisine yol açmıştı.
Takaiçi'nin açıklamaları, bir Japon başbakanının Tayvan'ın işgali durumunda Japonya'nın askeri müdahalede bulunabileceğini açıkça belirtmesi açısından bir ilk niteliği taşıyor ve ülkenin uzun süredir izlediği "stratejik belirsizlik" politikasından ayrıştığı yönünde yorumlanmıştı.
Tepkiler üzerine Takaiçi, sözlerinin varsayımsal olduğunu, gelecekte benzer ifadelerden kaçınacağını ifade etmiş ancak açıklamalarını geri çekmeyi reddetmişti.
Pekin yönetimi, Japonya'nın Çin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi Dışişleri Bakanlığı'na çağırarak protesto notası vermişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı daha sonra, Japonya'da güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle seyahat uyarısı yayımlarken, Çin Eğitim Bakanlığı da yurt dışı eğitim konusunda uyarıda bulunmuştu.
Ayrıca Pekin, Fukuşima'daki radyoaktif atık suyun okyanusa boşaltılmaya başlanmasının ardından Japonya'dan deniz ürünleri ithalatına yönelik yasağı tekrar yürürlüğe koymuştu.
