Enflasyon Muhasebesi Ertelemesi: Şirketlere Nefes mi, Yeni Bir Belirsizlik
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan yeni yasa teklifi, 2025-2027 dönemleri için enflasyon düzeltmesi uygulamasını askıya almayı hedefliyor. Bu adım, şirketlerin idari yükünü hafifletme ve mali tabloların geçmiş düzeltmelerle arındırıldığı gerekçesine dayanıyor. Ancak, uygulamanın ertelenmesi, mali şeffaflık ve yatırım kararları üzerindeki potansiyel etkileriyle ekonomi çevrelerinde yeni bir tartışma başlatabilir.
Esra Çelik
•
Türk ekonomi gündeminin önemli maddelerinden biri olan enflasyon muhasebesi uygulamasına yönelik yeni bir düzenleme teklifi, iş dünyasında ve finans çevrelerinde dikkatle takip ediliyor. Vergi Usul Kanunu’na eklenmesi öngörülen “Geçici Madde 37” ile, yüksek enflasyon koşullarında şirket mali tablolarının gerçek değerini yansıtmasını sağlayan bu kritik mekanizmanın belirli bir süre askıya alınması hedefleniyor.
Enflasyon Düzeltmesi Neden Erteleniyor?
Meclise sunulan teklifin temel gerekçesi, 2023 ve 2024 yıllarında yapılan düzeltmelerin şirket mali tablolarını enflasyondan arındırdığı ve vergi mevzuatındaki sürekli yeniden değerleme imkânının yeni bir düzeltme ihtiyacını azalttığı yönünde. Ayrıca, iş dünyasından gelen yoğun taleplerin de bu erteleme kararında etkili olduğu belirtiliyor. Bu sayede hem idari süreçlerin kolaylaşması hem de mükelleflerin üzerindeki yükün hafifletilmesi amaçlanıyor. Ancak bu durum, enflasyonun hala yüksek seyrettiği bir dönemde, mali tabloların gerçekçi bir resmini sunma kapasitesini nasıl etkileyeceği sorusunu beraberinde getiriyor.
Hangi Dönemleri Kapsıyor ve Kimler Muaf?
Yeni düzenleme teklifine göre, 2025, 2026 ve 2027 hesap dönemleri ile bu dönemlere ait geçici vergi süreçlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmayacak. Özel hesap dönemi kullanan mükellefler için ise muafiyet, 2026, 2027 ve 2028 yıllarında biten dönemleri kapsayacak. Cumhurbaşkanı'na, bu süreyi üç hesap dönemine kadar uzatma yetkisi verilmesi, kararın esnekliğini ve gelecekteki ekonomik koşullara adaptasyon potansiyelini gösteriyor.
Ancak, düzenlemede kritik bir istisna da bulunuyor. Vergi Usul Kanunu'nun ilgili maddesi kapsamındaki belirli mükellef grupları bu ertelemeden yararlanamayacak ve enflasyon düzeltmesi işlemlerine kesintisiz devam edecekler. Bu istisnanın hangi kriterlere göre belirlendiği ve bu grupların neden muafiyet dışında tutulduğu, piyasa aktörleri tarafından yakından incelenecek.
Ekonomi uzmanları, enflasyon muhasebesinin ertelenmesinin kısa vadede şirket bilançoları üzerindeki baskıyı hafifletebileceğini, ancak uzun vadede mali şeffaflık ve yatırım kararları üzerindeki etkilerinin dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Ekonomik Etkiler ve Gelecek Projeksiyonları
Enflasyon düzeltmesinin ertelenmesi, şirketlerin vergi yüklerini ve finansal raporlama süreçlerini doğrudan etkileyecek. Özellikle yüksek enflasyonist ortamda, düzeltme yapılmaması durumunda şirketlerin gerçek kârlılık ve özkaynak yapıları hakkında yanıltıcı bilgiler oluşabilir. Bu durum, yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırabileceği gibi, şirketlerin finansal sağlığına ilişkin algıyı da değiştirebilir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, düzenlemenin uygulanmasına ilişkin tüm usul ve esasları belirleme konusunda tam yetkili kılınması, sürecin detaylarının Bakanlık tarafından şekillendirileceğini gösteriyor. Bu yetki, uygulamanın piyasalar üzerindeki etkilerini yönetme ve olası aksaklıkları giderme noktasında Bakanlığa önemli bir sorumluluk yüklüyor.
Şirketler İçin Kısa Vadeli Rahatlama: İdari ve finansal yükün azalması.
Mali Şeffaflık Riskleri: Enflasyonist ortamda gerçekçi bilanço sunumunda potansiyel zorluklar.
Yatırım Kararları: Şirket değerlemeleri üzerindeki belirsizliklerin artma ihtimali.
Ekonomik Politikalarla Uyum: Enflasyonla mücadele hedefleriyle erteleme kararının uyumu.
Bu teklif, Türkiye ekonomisinin enflasyonla mücadelesinde atılan adımlar ve iş dünyasının beklentileri arasında hassas bir denge kurma çabasını yansıtıyor. Önümüzdeki dönemde yasanın meclisten geçip geçmeyeceği ve uygulama detaylarının nasıl şekilleneceği, piyasalar tarafından merakla beklenecek.
