Türkiye ekonomisinin en kritik gündem maddelerinden biri olan enflasyonla mücadelede, beklentiler cephesinden gelen son veriler karmaşık bir tablo sunuyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Kasım 2025 Sektörel Enflasyon Beklentileri, farklı ekonomik aktörlerin geleceğe yönelik fiyat artışı öngörülerindeki belirgin ayrışmayı gözler önüne serdi.
Beklentilerdeki Çatallanma ve Anlamı TCMB verilerine göre, önümüzdeki 12 ay sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentileri, sektörler arasında dikkat çekici farklılıklar gösterdi:
Piyasa Katılımcıları: Geçen aya göre 0,23 puan artarak yüzde 23,49'a yükseldi. Bu artış, piyasaların dezenflasyon sürecine dair temkinli duruşunu veya bazı risk faktörlerinin (küresel emtia fiyatları, döviz kuru hareketleri vb.) etkisini fiyatlamaya devam ettiğini gösteriyor. Reel Sektör: 0,6 puan azalarak yüzde 35,70 seviyesine geriledi. Reel sektörün beklentisindeki düşüş, üretim maliyetlerindeki olası yavaşlamalar veya iç talepteki soğuma sinyalleriyle ilişkilendirilebilir. Hanehalkı: En belirgin düşüşü kaydederek 2,15 puan azalışla yüzde 52,24'e geriledi. Hanehalkının beklentisindeki bu düşüş, sıkı para politikasının ve genel ekonomik yavaşlamanın tüketici algısı üzerindeki etkisini yansıtabilir.
Bu üç ana grubun beklentilerindeki bu divergent hareket, enflasyonla mücadeledeki algı yönetiminin ne denli zorlu olduğunu ortaya koyuyor. Piyasa, genellikle daha hızlı ve hassas tepki verirken, reel sektör ve hanehalkı daha çok kendi günlük ekonomik gerçekliklerinden etkileniyor.
Hanehalkı Algısının Derinlikleri: Bir Paradoks mu? Hanehalkının 12 ay sonrası enflasyon beklentisindeki düşüş olumlu bir sinyal gibi görünse de, verinin bir diğer detayı bu iyimserliği gölgeliyor. Gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı, bir önceki aya göre 1,67 puan azalarak yüzde 24,83 olarak kaydedildi.
Bu durum, hanehalkının kişisel enflasyon beklentisinin sayısal olarak azalmasına rağmen, genel olarak enflasyonun düşeceğine dair inancın zayıfladığını gösteriyor. Yani, bireyler kendi harcamaları ve gelirleri özelinde daha düşük bir enflasyon beklerken, makroekonomik düzeyde dezenflasyon sürecinin başarısına dair güvenleri tam oturmamış olabilir. Bu, 'bekle ve gör' stratejisinin bir yansıması olarak yorumlanabilir.
Bu paradoksal durum, Merkez Bankası'nın iletişim stratejilerinin ve uyguladığı politikaların hanehalkı nezdinde daha güçlü bir güven inşa etmesi gerektiğine işaret ediyor. Beklentilerin çıpalanması, dezenflasyon sürecinin kalıcılığı için hayati öneme sahiptir.
TCMB ve Para Politikası İçin Sinyaller Farklılaşan beklentiler, TCMB'nin para politikası duruşunu ve iletişimini daha da kritik hale getiriyor. Piyasa katılımcılarının beklentisindeki artış, sıkılaştırma adımlarının devamına yönelik bir sinyal olarak algılanabilirken, hanehalkı ve reel sektördeki düşüş, politikaların etkilerinin yavaş yavaş hissedilmeye başlandığını düşündürebilir. Ancak, hanehalkının dezenflasyona olan inancındaki düşüş, risk iştahını ve tüketim davranışlarını olumsuz etkileyebilir.
Önümüzdeki dönemde, TCMB'nin sadece faiz kararlarıyla değil, aynı zamanda enflasyonla mücadeledeki kararlılığını ve yol haritasını daha net bir şekilde ortaya koyarak beklentileri yönetmesi büyük önem taşıyacak. Beklentilerin tek bir yönde ve aşağı doğru güçlü bir şekilde birleşmesi, dezenflasyon hedefinin başarısı için kilit rol oynayacaktır.
