Ekonomide Bir Devir Kapandı: Serdengeçti'nin Mirası

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) eski başkanlarından Süreyya Serdengeçti, Türk ekonomi tarihinde kritik bir döneme damgasını vuran isim olarak hafızalardaki yerini korurken, bugün hayata veda etti. Serdengeçti'nin vefatı, yalnızca bir bürokratın kaybı değil, aynı zamanda Türkiye'nin krizlerden çıkış ve yapısal reformlarla tanıştığı bir dönemin sembolik olarak kapanışı anlamına geliyor.Kriz Sonrası Dümenin BaşındaSerdengeçti, Türkiye'nin yakın tarihinin en büyük ekonomik sarsıntısı olan 2001 krizi sonrasında, 14 Mart 2001'de TCMB Başkanlığı görevine atandı. Ülkenin bankacılık sisteminin çöktüğü, gecelik faizlerin yüzde 7500'leri gördüğü ve enflasyonun kronik bir sorun olduğu bir enkaz devralmıştı. Bu dönemde, Kemal Derviş ile birlikte yürütülen "Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı"nın para politikası ayağını yöneterek, piyasalara yeniden güven aşılanmasında kilit bir rol oynadı.Para Politikasında Tarihi DönüşümSerdengeçti döneminin en önemli mirası, şüphesiz para politikasında yaşanan zihniyet devrimidir. Onun liderliğinde TCMB, kur hedeflemesi gibi eski politikalardan vazgeçerek modern bir enflasyon hedeflemesi rejimine geçti. Bu, Merkez Bankası'nın temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğunun net bir şekilde tanımlanması anlamına geliyordu. Bu süreçte bankanın bağımsızlığı ilkesini sıkça vurgulaması, onu siyasi baskılara karşı bir kalkan olarak konumlandırdı."Para politikasının tek bir çıpası olmalıdır, o da fiyat istikrarıdır."Bu felsefe, Serdengeçti'nin beş yıllık görev süresinin ana eksenini oluşturdu ve Türkiye'de merkez bankacılığının sonraki yıllardaki seyrini de derinden etkiledi.Liradan Altı Sıfır Atan BaşkanToplumsal hafızada en çok yer edinen icraatı ise Türk Lirası'ndan altı sıfır atılması operasyonuydu. 1 Ocak 2005'te hayata geçen Yeni Türk Lirası (YTL) projesi, sadece teknik bir düzenleme değil, aynı zamanda ekonominin kazandığı itibarı ve enflasyonla mücadeledeki kararlılığı simgeleyen psikolojik bir adımdı. Milyonlarla ifade edilen banknotların tedavülden kalkması, hem vatandaşın paraya olan güvenini tazeledi hem de Türkiye'nin uluslararası arenadaki imajını güçlendirdi.Serdengeçti'nin Bıraktığı MirasSüreyya Serdengeçti'nin 2006'da görevden ayrılırken arkasında bıraktığı miras, bugünün ekonomi tartışmalarına dahi ışık tutmaktadır. Onun döneminde atılan adımların temel kazanımları şunlardır:Dalgalı kur rejiminin başarıyla uygulanarak kur krizlerinin önlenmesi.Enflasyonun tek haneli seviyelere indirilmesinde kaydedilen önemli başarı.Merkez Bankası'nın analitik kapasitesinin ve şeffaflığının artırılması.Türk Lirası'na yeniden itibar kazandırılması.Serdengeçti, Türkiye ekonomisinin en zorlu virajlarından birinde, sakin ve kararlı duruşuyla gemiyi limana sağ salim yanaştıran bir kaptan olarak anılacaktır. Vefatı, fiyat istikrarı ve kurumsal bağımsızlık gibi kavramların önemini bir kez daha hatırlatmaktadır.