Çin Emlak Krizi Derinleşiyor: Vanke Tehlikesi ve Küresel Etkileri
Çin'in gayrimenkul sektöründeki kriz, devlet destekli China Vanke Co.'nun temerrüt riskiyle yeni bir boyut kazanıyor. Şirketin tahvillerindeki sert düşüş, Pekin'in piyasayı canlandırma çabalarını gölgede bırakırken, küresel finans kuruluşları da karamsar bir tablo çiziyor. Bu durum, sadece Çin'in konut fiyatlarını değil, diğer kamu inşaat şirketlerinin kredi itibarını da tehdit ederek küresel ekonomiye yansımaları olabilecek ciddi bir domino etkisi yaratabilir.
Mehmet Aydın
•
Çin ekonomisinin lokomotif sektörlerinden gayrimenkul, son dönemde yaşanan krizlerle sarsılırken, devlet destekli dev şirket China Vanke Co.'nun karşı karşıya kaldığı temerrüt riski, endişeleri zirveye taşıyor. Bir zamanlar ülkenin en büyük inşaat firmalarından biri olan Vanke'nin finansal sıkıntıları, Pekin yönetiminin piyasayı istikrara kavuşturma çabalarının etkinliğini sorgulatıyor ve küresel piyasalarda Çin ekonomisine dair karamsar bir tablo çizilmesine neden oluyor.
Vanke'nin Borç Bataklığı ve Yatırımcı Güvensizliği
Vanke'nin tahvillerindeki dramatik düşüş, şirketin yatırımcıları, hükümet desteği olmaksızın önümüzdeki aylarda temerrütten kaçınabileceğine ikna etmekte zorlandığını açıkça gösteriyor. Yerel para birimi cinsinden Mayıs 2029 vadeli tahvili, yaklaşık 19 yuan düşüşle 75 yuan'a gerilerken, 2027 vadeli dolar cinsi tahvili ise 40 sente inerek Ocak ayından bu yana en düşük seviyesini gördü. Bu düşüşler, sadece Vanke için değil, tüm Çin gayrimenkul sektörü için bir güven krizinin habercisi.
"Vanke'nin tahvilleri şu anda temerrüde düşerse, bu durum hükümetin kurtarma politikalarının etkinliğini zayıflatacaktır. Bu durum konut fiyatlarındaki düşüşü hızlandırabilir ve diğer kamu inşaat şirketlerinin kredi itibarı mercek altına alınabilir."
— Li Gen, Beijing G Capital Private Fund Management Center Kurucusu
Li Gen'in bu tespiti, Vanke'nin durumunun sadece bir şirketin sorunu olmaktan öte, Çin'in genel ekonomik istikrarı ve hükümetin piyasa müdahale kapasitesi için bir turnusol kağıdı niteliği taşıdığını vurguluyor.
Pekin'in Çabaları ve Sınırlı Etki
Çinli yetkililer, konut piyasasını canlandırmak için yeni önlemleri sürekli tartışsa da, Eylül ayında alınan tedbirlerin etkileri oldukça kısa süreli oldu. Vanke gibi devlet destekli bir devin dahi böylesine bir krizle boğuşması, piyasanın derin köklü yapısal sorunlarla karşı karşıya olduğunu ve basit teşviklerin ötesinde kapsamlı reformlara ihtiyaç duyulduğunu ortaya koyuyor. Hükümetin, "çok büyük batmayacak" (too big to fail) algısını sürdürmekte zorlandığı bu dönemde, yatırımcıların güvenini yeniden kazanmak giderek zorlaşıyor.
Küresel Bankalardan Karamsar Öngörüler
Küresel finans kuruluşları da Çin emlak piyasasına ilişkin çoğunlukla karamsar bir bakış açısına sahip. İkinci çeyrekten bu yana satışlarda yeniden düşüş yaşayan piyasada, UBS Group AG, konut fiyatlarının en az iki yıl daha düşmeye devam edeceğini öngörüyor. Fitch Ratings ise geçen ay yayımladığı raporunda, sektörün istikrar kazanmasından önce bölgelere göre yeni konut satışlarının mevcut seviyelerinden %15 ila %20 oranında düşebileceğini belirtiyor. Bu öngörüler, Çin ekonomisinin önümüzdeki dönemde gayrimenkul kaynaklı ciddi bir yavaşlama yaşayabileceğine işaret ediyor.
Olası Domino Etkileri ve Türkiye İçin Çıkarımlar
Vanke krizinin derinleşmesi, sadece Çin'deki konut fiyatlarını düşürmekle kalmayıp, diğer kamu inşaat şirketlerinin kredi itibarını da olumsuz etkileyebilir. Bu durum, Çin'in genel ekonomik büyümesini yavaşlatarak küresel tedarik zincirleri ve emtia fiyatları üzerinde baskı yaratabilir. Türkiye ekonomisi için de, Çin'den gelen talep daralması, özellikle demir-çelik gibi sektörlerde ihracat beklentilerini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, küresel risk iştahındaki azalma, gelişmekte olan piyasalara yönelik sermaye akışlarını da yavaşlatabilir. Bu nedenle, Çin'deki bu gelişmeler, Türkiye'nin dış ticaret ve finansal piyasaları açısından yakından takip edilmesi gereken kritik bir süreci işaret ediyor.
Kredi İtibarı Riski: Vanke'nin durumu, diğer devlet destekli şirketlerin de finansal sağlamlığını sorgulatıyor.
Konut Fiyatlarında Düşüş: Piyasadaki güvensizlik, konut fiyatlarındaki düşüşü hızlandırabilir.
Küresel Ekonomi Üzerindeki Etki: Çin'in yavaşlaması, küresel büyümeyi ve emtia piyasalarını etkileyebilir.
Türkiye İçin Yansımalar: İhracat ve sermaye akışları üzerinde olumsuz baskı potansiyeli.
