Bankaların finansman konusunda çiftçilere esnek davranması gerek

Türkiye’nin tarım ve gıda sektörü liderleri HT Sürdürülebilir Gıda ve Tarım Zirvesi programında bir araya geldi.HT Sunucusu Pelin Yantur’un moderatörlüğünde “Sürdürülebilir Tarımın Finansmanı” oturumu, DenizBank KOBİ Bankacılığı, Tarım Bankacılığı ve Kamu Finansmanı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Engin Eskiduman’ın katılımıyla gerçekleşti.Engin Eskiduman Türkiye’nin tarım alanında potansiyelin çok önemli olduğunu ifade ederek sözlerine başladı. Türkiye’nin Avrupa’da en büyük tarım ekonomisine sahip ülke olduğunu belirten Eskiduman, 20 yıl önce Türkiye’nin 4-5. sırada olduğunu ve 20 yılda nelerin değiştiğini ve ülkemizin zirveye çıktığına değindi.Türkiye daha katma değerli ürünler yetiştirmeye, tarla tarımından bahçe tarımına evrilmeye başladı. Yani tarlasını sera yaparak, katma ürünlere geçti ve verimini artırdı.Eskiduman, Türkiye’nin 19,8 milyon hektar dikili tarım arazisi olduğunu, nadasa bırakılanlarla birlikte bunun 24-25 milyon seviyesine çıktığını belirtti. Avrupa’da ise 160 milyon hektar tarım arazisi var olduğunu ifade eden Eskiduman, Türkiye’nin Avrupa içindeki payının da oldukça önemli olduğunu vurguladı.Türkiye’nin Avrupa’da zirveye çıkmasının arkasındaki en önemli faktörlerden biri çiftçinin finansmana erişimi.Eskiduman’a göre, katma değerli ürünlere geçerken Türkiye’nin en büyük şansı çok farklı iklimlere sahip olması ve ürün desenindeki çeşitlilik. Son 20-25 yılda Türkiye'nin katma değerli ürünlere yönelip Avrupa’da zirveye çıkmasının arkasındaki en önemli faktörlerden biri ise finansman, yani çiftçinin finansmana erişimi.Eskiduman finansman konusunda şunları söyledi, “2002 yılında bankalar tarafından çiftçiye sunulan 2,2 milyar dolarlık kredi finansmanı varken bugün geldiğimiz noktada, 27 milyar doların üzerinde bir finansman var.”Bu finansman sayesinde çiftçinin daha teknolojik ürünler kullanıp daha ideal gübreler, daha çeşitli tohumlar getiriyor olması gerektiğini de sözlerine ekledi. Katma değerli ürünler konusuna bir örnek veren Eskiduman, Endonezya’nın Türkiye’den yüzde 30 daha fazla tarımsal ekilebilir araziye sahip olduğunu ancak tarımsal GSYH olarak Türkiye’nin Endonezya’nın 2,5 katına eşit olduğunu açıkladı.Eskiduman bankaların politikalarını değerlendirirken sözlerine şöyle başladı, “Bankaların çiftçilere esnek olması gerek çünkü çiftçinin hayatı esnek. Örneğin ayakkabı üretmeye başlasanız her ay geliriniz gideriniz cironuz çok rahat projekte edilebilir. Tarım böyle değil. Tarımda bir ekim yapıyorsunuz 1 yıl sonra ürünü alıyorsunuz ya da bahçe yatırımında 3 yıl sonra toplayabiliyorsunuz ürünü.”Hasat dönemine yani nakit akışına uygun bir finansman modeli geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan Eskiduman, çiftçinin borcuna sağdık olduğunu ve Türkiye’de en düşük sorunlu kredinin tarımda olduğunun da altını çizdi.