2026 yılı için belirlenecek asgari ücretin tespit süreci, Aralık ayında başlayacak yoğun toplantı maratonu öncesinde beklenmedik bir tartışma odağına kaydı. Bu yıl, ücretin kendisinden ziyade, asgari ücreti belirlemekle görevli Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısı öncelikli gündem maddesi haline geldi. İşçi sendikaları konfederasyonları Türk-İş ve Hak-İş'ten gelen açıklamalar, komisyonun mevcut işleyişine yönelik derin bir memnuniyetsizliği ve yapısal değişim talebini ortaya koyuyor. Türk-İş'in, komisyon yapısı değişmediği takdirde toplantılara katılmama resti, sürecin sadece teknik bir müzakereden öte, temel bir temsil ve adalet arayışına dönüştüğünün sinyallerini veriyor. Komisyon Yapısı Neden Kritik? Türkiye'de asgari ücretin belirlenmesi, yaklaşık 130 yıllık bir geçmişe sahip olan bu mekanizmanın en kritik noktasını oluşturur. Mevcut durumda, Asgari Ücret Tespit Komisyonu, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden eşit sayıda (genellikle beşer üye) oluşur. Ancak, kararların oy çokluğuyla alınması ve hükümetin temsilci sayısının dengeleyici rolü, işçi kesiminde uzun süredir bir temsil adaletsizliği algısı yaratmaktadır. Sendikalar, bu yapının, işçi haklarını yeterince koruyamadığını ve ücret tespitinde hükümetin veya işverenin ağırlığının daha fazla hissedildiğini savunuyor. Bu nedenle, komisyonun karar alma mekanizmalarının, üye dağılımının veya veto yetkilerinin yeniden düzenlenmesi gibi talepler, masadaki en önemli başlıklar arasında yer alıyor. Ekonomik Etkileri ve Olası Senaryolar Asgari ücret, Türkiye ekonomisi için sadece bir taban ücret olmaktan öte, geniş bir kesimin satın alma gücünü, enflasyon beklentilerini ve şirketlerin işgücü maliyetlerini doğrudan etkileyen makroekonomik bir göstergedir. Komisyon yapısına ilişkin uzlaşmazlık, 2026 asgari ücret görüşmelerinin seyrini ve sonucunu belirsizliğe sürükleyebilir:
Enflasyon Riski: Ücret tespit sürecindeki gerilim, piyasalarda belirsizliği artırarak enflasyon beklentilerini olumsuz etkileyebilir. Uzlaşmazlık halinde, hükümetin daha müdahaleci bir rol üstlenmesi veya işçi kesiminin taleplerinin göz ardı edilmesi, sosyal gerilimi tırmandırabilir.
Satın Alma Gücü: Yüksek enflasyonist ortamda, asgari ücretin reel değerinin korunması, milyonlarca çalışanın yaşam standardı için hayati önem taşıyor. Komisyon yapısındaki değişiklik talebi, bu korumanın daha güçlü bir şekilde sağlanması arayışının bir parçasıdır.
İşletmeler Üzerindeki Yük: İşverenler cephesinden bakıldığında, asgari ücrete yapılacak her artış, özellikle KOBİ'ler için önemli bir maliyet unsuru teşkil etmektedir. Ancak, sürecin şeffaf ve adil bir zeminde ilerlemesi, işletmelerin de gelecek planlamalarını daha sağlıklı yapmasına olanak tanır.
Sosyal Diyalog: Türk-İş'in toplantılara katılmama tehdidi, Türkiye'deki sosyal diyalog mekanizmalarının işleyişi açısından ciddi bir kırılma potansiyeli taşımaktadır. Sağlıklı bir müzakere ortamı olmadan belirlenecek bir asgari ücret, toplumsal mutabakatı zedeleyebilir.
Bu durum, hükümetin sendikalarla uzlaşı sağlamak adına komisyonun işleyişinde reformlara gitme baskısını artırıyor. Aksi takdirde, 2026 asgari ücret belirleme süreci, sadece bir rakamın ötesinde, Türkiye'nin işgücü piyasası dinamiklerini ve sosyal barışını derinden etkileyebilecek bir krize dönüşebilir. Ekonomi yönetimi için, hem işçilerin taleplerini karşılayacak hem de makroekonomik dengeleri koruyacak bir formül bulmak, önümüzdeki dönemin en büyük sınavlarından biri olacak.
